کاربرد برنامه رایانه‌ای آموزش شناختیِ captain's log برای بهبود تغییر کوری و توانایی گزینش پاسخ در کودکان با اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی

یکی از ناهنجاری‌های عصبی-رشدی شایع در کودکان، اختلال کاستی‌توجه و بیش‌فعالی (adhd) است. درکنار اثرگذاری بالای دارودرمانی، امروزه درمان‌های غیردارویی مانند درمان‌های شناختی، به‌ویژه توانبخشی‌های شناختی رایانه‌محور، بسیار موردتوجه هستند. پژوهش حاضر، باهدف تعیین کاربردپذیری و اثربخشی نرم‌افزار captain’s log بر بهبود تغییرکوری و گزینش‌پاسخ کودکان دچار adhdانجام شد. طرح از نوع نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون تک‌گروهی‌ بود. پیش‌آزمون و پس‌آزمون از طریق آزمون‌های کشف‌تغییر و اثر سایمون درمحیط نرم‌افزار coglab به‌ترتیب برای اندازه‌گیری سطوح تغییرکوری و گزینش‌پاسخ اجرا شد. 6 نفر از پسران شهرستان بابل که در بازۀ سنی 7تا 12 سال بودند، از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و10 جلسۀ 40تا 45 دقیقه‌ای مداخلۀ شناختی رایانه‌محور به‌صورت دو بار درهفته دریافت کردند. نتایج آزمون ویلکاکسون بهبود معنی‌دار را در نمرۀ پاسخدهیِ درست درحالت تغییرکوری باوقفه نشان داد؛ علاوه‌برآن زمان پاسخدهی به این آزمون نیز به‌طورمعنی‌داری کاهش یافت؛ اما نمرۀ پاسخدهی درست، درحالت بدون وقفه، بهبودی معنی‌داری نشان نداد ؛ همین‌طور زمان لازم برای این آزمون نیز کاهش معنی‌داری نداشت. توانایی گزینش‌پاسخ درحالت تطابق‌ مکانی کاهش‌ معنی‌دار درسرعت داشت؛ اما درحالت عدم‌تطابق مکانی بهبود معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج آشکار ساخت که از طریق بازتوانی شناختی رایانه‌ای، با تکیه بر انعطاف‌پذیری مغز و با توجه به تکرار فعالیت‌های شناختی که منجر به افزایش مهارت‌های شناختی می‌شود، می‌توان تغییر کوری را بهبود بخشید. این مداخلات توانست تاحدی رفتار مطلوب مکث‌کردن در گزینش پاسخ‌ها را برای کودکان با adhd افزایش دهد. 

application of captain's log computerized cognitive training program for improvement of change blindness and response selection ability in children with attention deficit hyperactivity disorder

attention deficit hyperactivity disorder (adhd) is a common neurodevelopmental disturbance. besides drug therapy’s effectiveness, non-drug treatments like cognitive therapies, particularly computer-based cognitive rehabilitation (cbcr), are gaining much attention today. this study assessed the applicability and the effectiveness of the captain’s log software on improving change blindness and response selection in children with adhd. the design was single-group quasi-experimental with pre-test and post-test. before and after the implementation of cbcr, the change detection and simon effect tasks were performed through coglab software to measure levels of change blindness and response selection, respectively. six boys from babol, aged 7 to 12 years old were selected through purposive sampling and received 10 sessions of cbcr twice a week with each session lasting 40 to 45 minutes. the results of the wilcoxon test indicated that these children improved their response score in change blindness with flicker (z=-2.041‌,‌exact p<0.05); in addition, the response time to this test was significantly reduced (z=-1.782,exact p<0.05). however, the correct response score did not show significant improvement in the non-flicker condition (z=-1.732, exact p>0.05). also, the time required for this test did not decrease significantly (z=-1.572‌, ‌exact p>0.05). the response selection ability for spatial congruence condition had a significant decrease in speed (z=-2.201, exact p<0.05); but in the case of spatial incongruence, no significant improvement was observed (z=-1.363, exact p>0.05). results indicate relying on the brain plasticity and considering the repetition of cognitive operations that lead to increased cognitive skills, change blindness can be improved. these interventions were somewhat successful in increasing the desirable pausing behavior in response selection for adhd children.