بررسی اثربخشی مداخله توان بخشی شناختی برکارکردهای اجرایی(سبک حل مساله،حافظه )وکاهش افسردگی دربیماران مبتلابه نقص ایمنی(hiv)

بیماری hiv با اثرات گسترده جسمانی و روان‌شناختی، پیامدهای منفی زیادی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. توان‌بخشی شناختی یکی از مداخلات نوین برای بهبود وضعیت شناختی و روانی این بیماران است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مداخله توان‌بخشی شناختی بر کاهش افسردگی، بهبود حافظه کاری، و افزایش توجه در بیماران مبتلا به نقص ایمنی بود. این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل در شهرستان ایذه و در سال 1402 انجام شد. تعداد 30 بیمار مبتلا به hiv به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه افسردگی بک، آزمون حافظه کاری، و آزمون عملکرد مداوم برای سنجش توجه بود. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 60 دقیقه‌ای (سه بار در هفته) تحت مداخله توان‌بخشی شناختی قرار گرفتند، در حالی‌که گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. پس از اتمام مداخله، از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار spss.23 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مداخله توان‌بخشی شناختی باعث کاهش معنادار افسردگی و افزایش معنادار حافظه کاری و توجه در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد.یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که توان‌بخشی شناختی می‌تواند به‌عنوان یک رویکرد موثر در بهبود جنبه‌های شناختی و روان‌شناختی بیماران مبتلا به نقص ایمنی مورد استفاده قرار گیرد.

investigating the effectiveness of cognitive rehabilitation intervention on executive functions (problem solving style, memory) and reducing depression in patients with immunodeficiency (hiv)

hiv is associated with extensive physical and psychological consequences, significantly affecting the quality of life of patients. cognitive rehabilitation is a novel intervention aimed at improving cognitive and psychological functioning in these individuals. the present study aimed to evaluate the effectiveness of cognitive rehabilitation intervention on reducing depression, improving working memory, and enhancing attention in patients with immune deficiency. this quasi-experimental study utilized a pretest-posttest control group design and was conducted in izeh, iran, in 2023. a total of 30 patients with hiv were selected through purposive sampling and randomly assigned to experimental and control groups (15 participants per group). instruments included the beck depression inventory, working memory assessment, and continuous performance test to measure attention. the experimental group underwent 12 sessions of cognitive rehabilitation (60 minutes each, three times a week), while the control group received no intervention. posttests were administered to both groups after the intervention. data were analyzed using multivariate covariance analysis (mancova) in spss.23. the results showed that cognitive rehabilitation significantly reduced depression and improved working memory and attention in the experimental group compared to the control group (p ≤ 0.001). these findings suggest that cognitive rehabilitation is an effective approach for enhancing cognitive and psychological outcomes in patients with immune deficiency and can be utilized in therapeutic settings.