تمایزات منطقه‌ای در بهره‌وری انرژی صنایع تولیدی ایران

انرژی و بهره وری آن از مهمترین موضوعاتی است که در سیاستگذاری ها و برنامهریزی های تمام کشورها از جمله ایران به آن پرداخته می شود. این در حالی است که در بین بخش های اقتصادی، بخش صنعت از مهمترین مصرف کنندگان انرژی می باشد و بنابراین، اهمیت بهره وری انرژی در این بخش دوچندان است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تمایزات منطقه ای در بهره وری انرژی صنایع تولیدی ایران طی سال های 1392-1382 تنظیم شده است. در این راستا، داده های مورد نیاز شامل ارزش ستانده، تعداد نیروی کار، میزان انرژی مصرفی و ارزش افزوده از مرکز آمار ایران استخراج و موجودی سرمایه با روش موجودی دائمی برآورد گردیده است. پس از تخمین تابع تولید کابداگلاس با استفاده از داده های تابلویی، بهره وری تعمیم یافته انرژی در صنایع تولیدی استان ها محاسبه و مقایسه شده است. نتایج پژوهش حاضر دلالت بر آن دارد که سطح بهره وری انرژی در بسیاری از استان ها بسیار نازل بوده و با گذشت زمان نیز بهبود چندانی نیافته است. بعلاوه، بهره وری انرژی در بسیاری از استان ها و در سال های مختلف کاهش یافته است. هرچند با گذشت زمان از ناهمگنی استان ها کاسته شده، اما این کاهش به سبب کاهش قابل توجه سطح بهره وری انرژی در استان های پیشتاز بوده است. همچنین بهره وری انرژی در استان هایی با بیشترین سهم انرژی مصرفی و ارزش افزوده کاهش یافته است. در مجموع، نتایج این مطالعه دلالت بر ضرورت بازنگری و پایش سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های انرژی در صنایع تولیدی دارد.

Regional Disparities in Energy Productivity of Industries Iranian Manufacturing

Manufacturing sector is one of the most important energy consuming sectors.This study is set up to investigate the regional disparities in energy productivity of Iranian manufacturing industries during 20032013. In this regard, required data including output, labor, energy and value added come from the Statistical Center of Iran and capital stock is estimated by perpetual inventory method. After estimating the CobbDouglas production function using panel data, Generalized energy productivity of manufacturing industries for all provinces is calculated and compared. The results indicate that the level of energy productivity in many provinces has been very low and have not improved over time. Furthermore, energy productivity has decreased in many provinces for several years. Although the productivity heterogeneity between provinces has reduced, it has been mainly due to significant reduction in energy productivity of leading provinces. In addition, energy productivity has dropped in provinces with greater share of energy consumed. In sum, the results of this study indicate the necessity of improving energy planning in manufacturing industries.