ارزیابی اقتصادی سیاست مالیات کربن: کاربردی از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه

مصرف بی‌رویه انرژی‌های فسیلی و بدنبال آن انتشار آلاینده‌ها در جهان، بحران زیست‌محیطی را به یکی از اصلی‌ترین چالش دولت ها در قرن حاضر تبدیل نموده است. به همین دلیل نهادهای بین‌المللی سیاست‌ها و برنامه‌های مختلفی را در قالب رویه‌های مشترک برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که آن هم ناشی از مصرف بی رویه انرژی‌های فسیلی است، طراحی و اجرا نموده اند که در این میان سیاست مالیات کربن که عدم کارآیی کمتری نسبت به سایر روش‌ها دارد، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. بر همین اساس با توجه به وضعیت انتشار آلاینده های زیست‌محیطی در ایران و تجربه موفق سیاست مالیات کربن در سایر کشورها، این تحقیق سیاست مالیات کربن را برای اقتصاد ایران شبیه‌سازی می کند تا به بررسی آثار اقتصادی این سیاست بپردازد. بدین منظور با طراحی یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه و با استفاده از آخرین ماتریس حسابداری اجتماعی که مربوط به سال 1390 می‌باشد، در قالب جهار سناریو پیامدهای احتمالی وضع مالیات کربن بر تولید ناخالص داخلی ایران به‌عنوان مهمترین شاخص اقتصادی، میزان انتشار دی اکسید کربن به‌عنوان شاخصی برای سطح گازهای گلخانه ای و همچنین سطح فعالیت صنایع انرژی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج به‌دست آمده نشان می دهد که وضع مالیات بر کربن در تمامی سناریوها، کاهش انتشار دی اکسید کربن و کاهش تولید ناخالص داخلی را به همراه دارد؛ به‌نحوی‌که در سناریوی آخر که با بالاترین میزان مالیات کربن همراه است، در ازای کاهش فقط 0.54 درصدی در تولید ناخالص داخلی، میزان انتشار دی اکسید کربن 10.7 درصد کاهش می‌یابد.

Economic Assessment of Carbon Tax policy: Applied Computable General Equilibrium Model

Unbalanced use of fossil fuels has made the environmental crisis as major challenge for governments. In the same methods, international and domestic institutions have designed and implemented various policies and plans to reduce greenhouse gas emissions, which are the cause of environmental pollution. One of the successful policies to reduce emissions is carbon tax policy. Considering the environmental pollution situation in Iran as well as the successful experience of carbon tax policy in other countries, this study simulates carbon tax policy in the Iran economy, Accordingly, evaluate and calculate the probable effects of carbon tax on the Iran economy in the form of designing a computable general equilibrium (CGE) model using the latest Iran social accounting matrix (SAM) in 2011 and in different scenarios. The results show that the carbon tax rate in all scenarios, in terms of improving emissions, decreases the gross domestic product (GDP); So that in the last scenario, which is accompanied by the highest carbon tax, in exchange for a reduction of 0.54 percent in GDP, carbon dioxide emissions are reduced by 10.7 percent.