ارائه مدلی تلفیقی از برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو و برنامه‌ریزی مبتنی بر فرض برای آینده‌پژوهی و برنامه‌ریزی پابرجا در حوزه انرژی

هدف اصلی این مقاله، تدوین سناریوهای آینده انرژی کشور و آزمون پابرجایی راهبردهای مدیریت انرژی کشور می‌باشد. رشد سریع مصرف انرژی که ناشی از رشد شتابنده فناوری در دهه‌های اخیر است از یک سو و تغییر مستمر و عدم قطعیت بالای حوادث موثر در این بخش از سوی دیگر، لزوم بهره‌گیری از روش‌های نوین آینده‌پژوهی و برنامه‌ریزی کلان و بلندمدت را بیش از پیش نمایان ساخته است. در تحقیق حاضر به مسئله چگونگی سناریوپردازی و ترسیم آینده‌ای مطلوب در بخش مدیریت انرژی کشور بر اساس ترکیبی از روش‌های نوین آینده‌پژوهی و برنامه‌ریزی استراتژیک پرداخته شده است. در پژوهش حاضر، ترکیبی از روش‌های دلفی، پویش محیطی (politicaleconomicalsocietaltechnology) pest و تحلیل اثرات متقابل استفاده شده است. پارامترهای کلیدی بخش انرژی تجمیع شده و با استفاده از پرسشنامه تحلیل اثرات متقابل با نظر نمونه ای از خبرگان حوزه انرژی و آینده‌پژوهی، عدم قطعیت‌های کلیدی شناسایی شد. سپس با استفاده از عدم قطعیت‌‌های کلیدی و با رجوع به همه عوامل و اطلاعات جمع‌آوری شده در مراحل قبلی، سه سناریو با نام‌های فن سالار، رکود و خود کفایی تدوین گردید. در پایان با استفاده از برنامه ریزی مبتنی بر فرض و آزمون پابرجایی راهبردهای مدیریت انرژی کشور در هر یک از سناریوهای تدوین شده، راهبردهای پابرجا برای مدیریت انرژی کشور در فضای هر یک از سناریوها ارائه گردید

A Combined Model of Scenario Planning and Assumption-Based Planning For Futurology, and Robust Decision Making in the Energy Sector

`The aim of this paper is to utilize a scenariobuilding method to create a framework for the future of the Iran rsquo;s energy industry and to examine the robust strategies for managing energy sector in Iran. The increasing growth rate of technology and consequently, the growth of energy consumption on one hand and sequence of highly uncertain changes on another hand reveals the necessity of novel foresight methods to deal with these challenges which energy sector management is encountered. This framework helps to develop more resilient conservation policies when faced with uncontrollable, irreducible uncertainty. This method is based on significant factors and critical uncertainties that potentially have an impact on the future of the energy industry. In this paper, a combination of the foresight methods such as Delphi, Environmental Scanning, PEST analysis, and CrossImpact Analysis was used. Furthermore, MICMAC as a strategic foresight software program has been used for scenariobuilding. The semistructured interviews regarding key factors of the energy industry are gathered and categorized into four main fields with using a PEST strategic analysis tool. Crossimpact analysis is performed via a questionnaire. Foreign investment in the energy industry, sanctions, the probability of war and terrorist attacks are identified as the three main factors and critical uncertainties of the Iranian energy industry. Using these critical uncertainties, and all the gathered information from experts, three scenarios were developed: Technologydriven, Stagnation, and Selfsufficiency. Finally, robust strategies for each scenario were determined by robust planning method.