ارائه مدل توسعه اکوسیستم کارآفرینی روستایی (با تاکید بر اقامتگاه های بوم گردی روستاهای هدف گردشگری استان خراسان رضوی)

اکوسیستم کارآفرینی روستایی می تواند راهبردی مناسب برای شتابدهی به توسعه کارآفرینی و اشتغال زایی در مناطق روستایی باشد. از طرفی در کشور ما برای رفع چالش های توسعه روستایی و برخورداری روستاییان از شرایط مطلوب زندگی، استفاده از کارآفرینی در بومگردی در نقش مکمل فعالیت های کشاورزی در روستاهای هدف گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی، مدل توسعه اکوسیستم کارآفرینی روستایی مبتنی بر بوم گردی در روستاهای هدف گردشگری استان خراسان رضوی، ارائه می‌گردد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی پیمایشی است. به‌ منظور طراحی مدل پژوهش، مصاحبه ی نیمه‌ساختاریافته‌ای با 15 نفر از مدیران و اعضاء هیات مدیره اقامتگاه های بوم گردی استان خراسان رضوی انجام و اطلاعات به‌دست آمده از مصاحبه با تکیه بر تکنیک نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، مورد تحلیل و بازبینی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد، توسعه این اکوسیستم نیازمند آمادگی در قالب پنج بُعد (جهت گیری استراتژیک و رهبری اثربخش، مکان یابی، پایش و مکانیزم های تکامل اکوسیستم، سیاست های تحریک تقاضا، سیاست های تحریک عرضه) و 12 مولفه می باشد. روایی محتوایی مدل توسط اساتید دانشگاه و دو نفر از پژوهشگران حوزه گردشگری تایید شد و پایایی مدل نیز از طریق شاخص کاپا مورد سنجش قرار گرفت. اجرایی نمودن مدل ارائه شده در پژوهش حاضر بینش های ارزشمندی را جهت توسعه اکوسیستم کارآفرینی در مناطق روستایی با تاکید بر فرصت های بوم گردی ایجاد می نماید.

designing a model for the development of rural entrepreneurship ecosystem with emphasis on ecotourism resorts in tourist villages of khorasan razavi province

developing the rural entrepreneurship ecosystem could be considered an appropriate strategy to accelerate the development of rural areas and increase job opportunities. on the other hand, applying entrepreneurship to iran’s ecotourism and rural tourism is considered a supplement to agricultural activities to create favorable living conditions for the villagers and resolve the challenges existing in rural development. therefore, this study sought to present a model for developing the rural entrepreneurship ecosystem in target tourism villages of khorasan razavi province using a qualitative research method with an applied descriptive survey approach. to this end, the required data were collected via semi structured interviews made with fifteen managers and board members of eco tourist resorts. the data were then analyzed using the grounded theory method. moreover, the validity and reliability of the model were measured via the kappa index and confirmed by two researchers in the field of tourism and a few university professors.the study’s results suggested that the development of the ecosystem requires the decision maker to consider five aspects, including strategic orientation and effective leadership, identify appropriate sites’ locations, monitor the ecosystem’s development and provide its improvement mechanisms, set the demand side policies, supply side policies, and twelve sub factors. therefore, it could be argued that the proposed model may provide valuable insights for the development of an entrepreneurial ecosystem in rural areas with an emphasis on ecotourism opportunities.