بررسی مبانی فلسفی و روان‌شناختی برنامه های درسی انسان‌گرا و جایگاه این برنامه در نظام اسلامی

این مقاله به بررسی مبانی فلسفی و روان شناختی برنامه های درسی انسان گرا می پردازد. روش پژوهش تحلیل استعلایی است. پس از بررسی آرا و نظریات برنامه ریزان درسی برجسته انسان‌گرا (نظیر گزدا، پرکی، واینشتاین و سیمون و راث) مشخص شد که ایشان از لحاظ فلسفی تحت تاثیر فلاسفه وجودگرا و از لحاظ روان شناختی تحت تاثیر روان شناسان انسان گرا بوده اند. همچنین به این نتیجه رسیدیم که وجه اشتراک فلاسفه وجودگرا، روان‌شناسان انسان گرا و برنامه‌ریزان درسی انسان گرا اهمیت و ارزشی است که برای انسان، آزادی و خودآگاهی و مسئول‌بودن او قائل هستند. رویکرد انسان گرایی به تکریم انسان و تاکید بر اختیار و آزادی او برای رشد و شکوفایی پرداخته است که در این موارد مطابق با دیدگاه اسلامی است، ولی به‌دلیل ترک ولایت خداوند و اصالت‌دادن به انسان دنیوی در تضاد با فرهنگ اسلامی است. با این حال، توجه به این نوع رویکرد در برنامه درسی کشورهای اسلامی به‌دلیل تاکیدی که بر منزلت انسان و انتخاب­ ها و آگاهی­ های او دارد، با در نظر گرفتن ملاحظات، قابلیت‏ هایی برای گنجاندن آموزه‏ های آن در برنامه درسی دارد.

Reviewing the Philosophical and Psychological Bases of Humanistic Education Programs and Their Status in Islamic System

The present paper is dealing with the philosophicalpsychological and humanistic education programs through a transcendental analysis.  Reviewing the views of the best humanistic programmers (including Gazda, Pereki, Vinestain, Simon, and Russ), it is revealed that their philosophical views are under the influence of the existentialism and their psychological views are rooted in humanistic psychology. Also, it comes to this conclusion that the mutual point of all three existential philosophers, humanistic psychologists and humanistic education programmers is their respect to human, freedom, selfconsciousness and responsibility. The humanistic approach is dealing with respecting human being and emphasizing on her freewill and freedom for the aim of her growth and flourishing. This very aim is coordinated with the Islamic views. However, as a result of abandoning God’s authority and considering this worldly human as the origin, it is in contrast with Islamic culture. Since, the humanistic program has been emphasizing on human's statues, choices and knowledge, it has the capacity to be used in Islamic countries as well.