واکاوی تربیت زیست‎محیطی مبتنی‏بر آموزه‌های قرآنی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه قرآن دربارۀ محیط‏ زیست به‏ منظور تدوین یک الگوی تربیت زیست محیطی است. پژوهش حاضر ازنوع کیفی است و در آن، با استفاده از نمونۀ هدفمند، ابتدا ازمنظر قرآن و تفاسیر معتبر، به موضوع محیط‏ زیست پرداخته و به نتایجی دست یافته ایم که مشتمل بر این اصول هستند: اصل اندیشه ورزی برای دستیابی به نگرشی آیت‌بین دربارۀ پدیده های جهان طبیعت، اصل برقراری پیوند فطری با جهان طبیعت برای درک غایتمندی آن، اصل تقویت حس مسئولیت پذیری دربرابر اجازۀ تسخیر در طبیعت، اصل ذکر نعمت طبیعت برای تقویت حس شاکربودن درقبال نعمت‎ها و اصل تقویت بینش کل‎نگر درراستای بهره برداری عادلانه از طبیعت؛ بنابراین، تاسی به چنین الگویی با ایجاد نگرش صحیح در فراگیران دربارۀ محیط ‏زیست، موجب رشد عواطف و احساسات انسانی درخصوص دیگر موجودات زنده در همسویی با فطرت الهی می‌شود و با تقویت اراده برای آبادانی محیط‏ زیست و صیانت از آن، انسان هایی صالح و هماهنگ با نظام طبیعت را تربیت می‌کند.

Analysis of environmental education based on Quranic teachings

The purpose of this study is to examine the Qur’an’s view of the environment in order to develop an educational model. This is a qualitative research. In this study, the researcher first uses a purposeful sample of the Qur’an and valid interpretations of the subject of the environment, then extracts the results and findings from the perspective of the Qur’an by interpreting the environment and presents an educational model. In this study, according to the key role of the two elements of man and nature, their corresponding attributes are extracted from the Qur’an. Subsequently, five normative propositions and five realistic propositions are extracted. Pairs of normativerealist propositions corresponding to each other are then considered as the preconditions of a deductive argument, and five prescriptive propositions as educational principles are inferred from each of these conjugate propositions, which include: Of the world of nature, the principle of establishing an innate connection with the world of nature to understand its purpose, the principle of strengthening the sense of responsibility for allowing nature to conquer, the principle of mentioning the blessings of nature to strengthen the sense of gratitude towards it and the principle of strengthening holistic insight. Educational methods are proposed for the fair use of nature and, finally, for each of these principles. Therefore, it can be expected that the findings of the present study in the form of a proposed model based on practical teachings and methods, can lead to purposeful and responsible human occupation of nature and lead to land development and environmental protection, and also this model should be used by decision makers in the formal education systems of the country and also in the field of public culture.