جایگاه، ساختار و ویژگی‌های تعلیم و تربیت در دوره امپراتوری عثمانی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه، ساختار و ویژگی‌های تعلیم و تربیت اسلامی در امپراتوری عثمانی است. برای این پژوهش از شیوه تحلیلی با رویکرد تاریخی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش گویای این است که دولت عثمانی از بدو تاسیس به‌مقوله تعلیم و تربیت و ویژگی‌های آن توجه کرده و به آموزه‌های اسلامی در حوزه تعلیم و تربیت و مولفه‌های آن چون اصلاحات آموزشی، مدرسه‌سازی، اهداف آموزشی و متون آموزشی پرداخته است. این امپراتوری که برای مدتی طولانی یکی از قدرت‌های جهان اسلام به شمار می‌رفت و گستره وسیعی از آسیا و اروپا را در بر داشت، تاثیرات شایان توجهی در عرصه‌های گوناگون ازجمله حوزه تعلیم و تربیت در جامعه و زیرمجموعه قلمرو و حاکمیت خویش بر جای گذاشته است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه‌ای، چگونگی ساختار و سیستم تعلیم و تربیت امپراتوری عثمانی براساس آموزه‌های اسلامی نشان داده شود. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که سلاطین عثمانی اهتمام ویژه‌ای بر حفظ تعلیم و تربیت اسلامی داشته‌ و برای رسیدن به این اهداف آموزشی به تربیت متخصصان در حوزه آموزش اسلامی پرداخته بودند. درواقع می‌توان گفت اصلاحات آموزشی در امپراتوری عثمانی در ادامه موجب تحرک و تکاپوی نهادهای آموزشی شد.

The Status, Structure and Characteristics of Education in the Ottoman Empire

The present study tries to identify the status, structure and characteristics of Islamic education in the Ottoman Empire. A descriptive and analytical method along with a historical approach was used in the study. The findings indicated that the Ottoman Empire has been focused on the education and its characteristics since it has been established and it has also addressed the Islamic teachings regarding education and its components such as educational reforms, school building, educational goals and educational texts. This empire, which had been considered one of the powers of the Muslim world for a long period of time and included a wide range of Asia and Europe, had remarkable impacts on various fields such as education in society as well as its territory and sovereignty. Therefore, the present study tries to show the structure and system of education in Ottoman Empire based on Islamic teachings by using library documents and sources. The findings indicated that the Ottoman kings had paid special attention to the preservation of Islamic education, and had tried to train specialists in the field of Islamic education in order to achieve these educational goals. On the other hand, the findings showed that the educational reforms in the Ottoman Empire have stimulated educational institutions.