تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد

«الهیات سلبی» به مثابه نظریه‌ای مهم و پرطرفدار در ادیان ابراهیمی، بر مولفه سلبی‌گروی در حوزه خداشناسی تاکید داشته، ساحت‌ها، رویکردها و تقریرهای مختلفی دارد که شاخص‌ترین آن‌ها در میان متکلمان امامیه، رویکرد الهیات سلبی به مثابه تقریر نظریه «عینیت» است. این رویکرد، رابطه نظریه عینیت و الهیات سلبی را در کانون بررسی قرار داده، در پی سازگار انگاری این دو نظریه است و مورد پذیرش ثقةالاسلام کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد قرار دارد. از رهگذر این جستار که با روش توصیفی، تحلیلی و با هدف تقریر و ارزیابی این رویکرد سامان یافته، آشکار می‌شود که این نظریه سه مولفه برجسته دارد؛ 1. سلبی‌انگاری صفات ثبوتی در ساحت هستی‌شناختی؛ 2.سازگاری سلبی‌انگاری صفات ثبوتی با بساطت ذات الهی و ناسازگاری ثبوتی‌انگاری آن‌ها با بساطت ذات(برهان نظریه)؛ 3. تقریر نظریه عینیت در سایه سلبی‌انگاری صفات ثبوتی. با این همه، به ‌نظر می‌رسد هیچ کدام از این مولفه‌ها موجه نیست و این نظریه علاوه بر اشکالات درونی، نمی‌تواند تقریرکننده نظریه عینیت باشد.

the analysis and study of negative theology as a presentation of the theory of objectivity in the thought of koleini, sheikh sadouq, allamah helli and fadel meqdad

&negative theology& as an important and popular theory in abrahamic religions, has emphasized the negativity component in the field of theology, has different fields, approaches and interpretations, the most significant of which among imamiyah theologians is the approach of negative theology as an interpretation of the &objectivity& theory. this approach focuses on the relationship between the theory of objectivity and negative theology, seeks the compatibility of these two theories, and is accepted by thiqqah al-islam koleini, sheikh sadouq, allamah helli, and fadel meqdad. through this essay, which is organized with a descriptive and analytical method, with the aim of presenting and evaluating this approach, it is revealed that this theory has three prominent components; 1. the negativism of positive attributes (of god) in the ontological field; 2. the compatibility of the negativism of positive attributes with the simplicity of the divine essence and the incompatibility of their positivity with the simplicity of the essence (the reason of theory); 3. presentation of the theory of objectivity in the shade of negativism of positive attributes. however, it seems that none of these components are justified and this theory, in addition to its internal problems, cannot explain the theory of objectivity.