ناهمسانی امامت شیعی با اقتدارگرایی هابزی؛ نقد انگاره «لویاتان اسلامی»

نسبت‌سنجی رابطه اصل «امامت» در اندیشه سیاسی شیعه به معنای زعامت سیاسی با «اقتدارگرایی» به‌عنوان شکلی از حکومت، توسط یک طیف از نویسندگان غربی و بومی پیگیری شده است. برخی که حکمرانی امام را اقتدارگرا می‌دانند از ترکیب «لویاتان اسلامی» برای اشاره به آن استفاده می‌کنند و بدون ارائه یک صورت‌بندی علمی و قانع‌کننده، به اثر مهم هابز یعنی «لویاتان» ارجاع می‌دهند. این مقاله از روش توصیف و تفسیر بهره می‌گیرد تا همسانی امامت شیعی با اقتدارگرایی هابزی را نقد کند. ازاین‌رو، پس از ارائه یک صورت‌بندی از انگاره «لویاتان اسلامی» بر اساس دیدگاه هابز در توجیه حکومت مطلقه، نادرستی آن را از منظر اندیشه سیاسی شیعه اثبات می‌کند. نتیجه آنکه به دلیل تفاوت اندیشه سیاسی شیعه با دیدگاه هابز در غایت بودن سعادت و زمینه‌ای بودن قدرت، نفی استخدام یکجانبه در وضع طبیعی، اهمیت رای مردم پیش و پس از تاسیس حکومت، الهی بودن حکومت، ضرورت تالیف کارویژه‌های دینی و دنیوی، تضایف حقوق حاکم و مردم، ضرورت برخورداری حاکم از شرایط ویژه و کاستی در شناخت انسان، انگاره «لویاتان اسلامی» مردود است.

Inequality of Shiite Imamate with Hobbesian Authoritarianism; Critique of the idea of Islamic Leviathan

The comparison of the relationship between the principle of &Imamate& in Shiite political thought, meaning political leadership, and &authoritarianism& has been pursued by a range of Western and local writers. Some who consider the Shiite Imamate to be authoritarian use the combination of &Islamic Leviathan& to refer to it and refer to Hobbes’ important work, &Leviathan&, without providing a convincing scientific formulation. This article uses content analysis method to critique the similarity of Shiite Imamate with Hobbesian authoritarianism. Thus, after explaining the dominant position in Hobbes’ political thought with the focus on rational and narrative reason, he proves its inaccuracy. The result is that due to the difference between Shiite political thought and Hobbes’s view in: (1) the end of happiness and the context of power; (2) denial of unilateral employment in the natural state; (3) the importance of the people’s vote before and after the establishment of the government; (4) the divinity of government; (5) the necessity of compiling religious and secular features; (6) doubling the rights of the ruler and the people; (7) The necessity of having special conditions, the idea of ​​&Islamic Leviathan& is rejected.