راهبرد برهانی امام علی (علیه‌السلام) در پاسخ‌ گویی به شبهات کلامی

پاسخگویی به شبهات، راهبردهایی دارد که بدون توجه به آنها، پاسخ ناکافی و چه بسا نادرست است. ائمه(ع) نه تنها در تبیین معارف الهی، بلکه در ارائه راهبردها نیز الگو هستند؛ از این رو شناخت راهبردهای آنان در مواجهه با شبهات اهمیت و اولویت دارد. در بین معصومان (ع)، حضرت علی(ع) مواجهه بیشتری با شبهات داشته اند، از این رو، کشف راهبردهای آن حضرت در مواجهه با شبهات، اولویت افزون تری دارد. با تبیین راهبردهای یاد شده، علاوه بر کشف پیشینه شبهات، افق ها و راهبردهای جدیدی برای پاسخگویی هویدا خواهد شد. مسئله پژوهش، کشف راهبردهای روشی حضرت علی(ع) در پاسخ گویی به شبهات کلامی و فرضیه تحقیق، امکان دست یابی به راهبردهای یاد شده است. این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی با استخراج روایات کلامی امام علی(ع) و تبیین و تحلیلِ صورت و مواد برهانی احادیث تدوین شده است.یافته ها نشان می‌دهد مهمترین راهبرد آن حضرت هنگام پاسخ گویی به شبهات، راهبرد برهانی است. آن حضرت از حیث صورتِ برهان، در غالب موارد از «برهان انیّ» و تنها در مواجهه با دانشمندان از «برهان لمّی» استفاده کرده‌اند. از حیث مواد برهان، در شبهات مربوط به مبدا شناسی از اولیات و محسوسات؛ در شبهات راهنما شناسی از تجربیات؛ در مباحث درون دینی از متواترات و در شبهات فقهی از حدسیات و در شبهات اخلاقی از فطریات استفاده کرده اند.

a study claim af affirmation without anthropomorphic in the ibn khuzaymeh’ s book Al-Tawhid and critique af arguments

Abstract:Muslim scholars regarding predicative attributes have proposed methods such as anthropomorphism, esoteric interpretation, suspension and affirmation without quality(bila kayf). Muhammad ibn Ishaq ibn Khuzaymeh, the great Sunni narrator and jurist (233311 AH) in his book AlTawhid has proved the predicative attributes by quoting a multitude of verses, narrations and argumentsThe question is what are the claims of Ibn Khuzaymeh and his arguments?The research hypothesis is that Ibn Khuzaymeh proposed arguments such as preeternity and strength af the attributes of God, claimed affirmation without anthropomorphic and rejected the esoteric interpretationstudying and exploring Ibn Khuzaymeh’s book in a descriptiveanalytical method led to the following results:Ibn Khuzaymeh’s arguments encountered many conflicts and restrictions and not only he had no success in tackling anthropomorphism but also raised further discussions on Tajsim.In spite of esoteric interpretators falsification, he has repeatedly used esoteric in explaining the verses and narratives. Ibn Khuzaymeh’s book AlTawhid has always been subterfuge af salafi leaders such as ibn Taymiyyeh and has been the subject af interest to Wahhabism.Showing the inadequacy af this book a great affect on the defense af pure monotheism.