تحلیل و نقد دیدگاه معتزله و اشکال کلینی درباره‌ «صفات حق» از منظر حکیم سبزواری

مبحث صفات یکی از مباحث مهم خداشناسی بوده و حکیم سبزواری بر اساس اصول و قواعد تشکیک « و » عینیت صفات حق با ذات او و با یکدیگر « فلسفی به تبیین مسائل آن بر اساس پرداخته و تفکرات و اشکالات برخی فرقه های » اشتراک معنوی بین صفات « و » در صفات کلامی و اهل حدیث را مورد نقد قرار داده است. حکیم سبزواری نظریه نیابت ذات از صفاتِ حق و نیز اشکال کلینی مبنی بر زیادت اراده حقتعالی از ذات را پاسخ گفته است. به نظر حکیم بسیط الحقیقة کل الاشیاء و لیس بشیء « سبزواری، اصول بیان شده مبتنی بر قواعد فلسفیِ و قاعده امکان اشرف » واجب الوجود بالذّات واجب الوجود من جمیع الجهات « قاعده ،» منها میباشد. حکیم سبزواری اشکال کلینی را بر مبنای تشکیک در صفات کمالیه حقتعالی پاسخداده است. همچنین در نقد نظریه نیابت ذات از صفات بر مبنای قاعده امکان اشرف، ذات را واجد صفات به نحو اتمّ و اعلی و اشرف میداند. به نظر حکیم سبزواری عدم تفطن به این اصول و قواعد فلسفی موجبات فهم نادرست از رابطه صفات و ذات را فراهم آورده است.