عوامل تشخیص اخبار جعلی در رسانه های نوین به خصوص شبکه های اجتماعی

هدف از مطالعه حاضر، بررسی راه‌های تشخیص اخبار جعلی در رسانه‌ها به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی بوده، زیرا سرعت انتشار خبر جعلی در رسانه‌های نوین و تاثیر سوء آن بر افکار عمومی، در مواردی غیرقابل‌جبران است.روش مطالعه حاضر کیفی و جامعه آماری آن شامل خبرگان حوزه علوم ارتباطات، رسانه و خبررسانی، که از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی (ارجاع زنجیره‌ای) بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب‌شده‌اند، بود. اطلاعات موردنیاز با استفاده از مطالعات اسنادی و مصاحبه نیمه ساختاریافته به مدت 1720 دقیقه و به تعداد 15 مصاحبه با شرط اشباع نشری به دست آمد و جهت اعتبار سنجی تحلیل تماتیک از روش دریافت بازخورد مشارکت‌کنندگان استفاده شد. تحلیل نتایج با استفاده از نرم‌افزار maxqda 2020 و روش تحلیل تماتیک انجام گرفت.نتایج تحلیل، در غالب 439 مفهوم کلیدی و 57 کد ، 12 تم فرعی و 5 تم اصلی «شاکله محتوایی»، «عامل نشر»، «منبع خبر»، «قوانین» و «الگوریتم‌های ماشینی» شکل‌دهی شدند.تفسیر و تحلیل داده‌ها نشان داد که تشخیص اخبار جعلی در رسانه و شبکه‌های اجتماعی در ایران بیش از هر چیز نیاز به تشکیل پایگاه داده‌ای جهت مقایسه و الگوبرداری شیوه‌های نگارش خبر جعلی و تشخیص آن داشته است و باید پژوهش‌های بیشتری درزمینه ی تحلیل محتوا به زبان فارسی صورت گرفته تا درک بهتری از الگوهای نوشتاری خبر جعلی به زبان فارسی به دست آید.

ways to detect fake news in the media from the point of view of communication specialists and professionals

the present study aimed to discover the factors that detect fake news in the media, especially social networks because the speed of spreading fake news in new media and its negative impact on public opinion is irreparable in some cases. the method of this qualitative study and its statistical population included experts in the field of communication sciences, media, and news, which were selected from the method of targeted sampling and snowball (chain reference) based on the inclusion criteria. the required information was obtained by using documentary studies and semi-structured interviews for 1720 minutes and 15 interviews with publication saturation conditions and the method of receiving participants’ feedback was used to validate the thematic analysis. the results were analyzed using maxqda 2020 software and the thematic analysis method. the results of the analysis were formed in the form of 439 key concepts and 57 codes, 12 sub-themes, and 5 main themes of content structure, publishing agent, news source, rules, and machine algorithms. interpretation and analysis of data showed that the detection of fake news in the media and social networks in iran, above all, needed to create a database to compare and model the methods of writing fake news and detect it, and more research is needed in the field. content analysis is done in persian to get a better understanding of fake news writing patterns in persian.