شناسایی مولفه ها و شاخص های فرهنگ سیاسی کاربرانِ شبکه‌های اجتماعی در ایران با تکنیک دلفی

یکی از مهم‌ترین پیامدهای زیست مجازی ایرانیان، تغییرات محتمل در هنجارها و ایستارهای سیاسی جامعه یا همان فرهنگ سیاسی است. فرهنگ سیاسی در ایران به‌عنوان فضایی فرهنگی که نمایانگر چگونگی ارتباط مردم با نظام سیاسی است، به همان اندازه که از پدیده‌های متنوعی همچون انقلاب، ساختار نظام سیاسی، کارگزاران حکومتی و... تاثیر پذیرفته، محتمل است که ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی نیز متاثر شده باشد. اینکه فرهنگ سیاسی ایرانیان در فضای شبکه‌های اجتماعی واجد چه مولفه‌هایی و شاخص‌هایی است، مسئله‌ای است که پژوهش حاضر برای پاسخگویی به آن از روش کیفی و تکنیک دلفی بهره برده است. میدان این پژوهش شامل اساتید، صاحب‌نظران و خبرگان علوم سیاسی و علوم ارتباطات (ارتباطات سیاسی) و جامعه‌شناسی سیاسی است که به روش گلوله برفی انتخاب شده‌اند. برای گردآوری اطلاعات و داده‌های پژوهش از سه روش مرور نظام‌مند متون و ادبیات موضوع، مصاحبه اکتشافی و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پنل دلفی در سه دور اجرا شده است. از میان تعداد 28 مولفه مطرح‌شده توسط خبرگان در دور اول، تعداد 7 مولفه در دور دوم تایید شدند که به ترتیب اهمیت و اولویت عبارت‌اند از: فقدان اعتماد، نقد/تخریب نظام سیاسی، افراط‌گرایی سیاسی، خودمداری، پارادوکس بیگانه‌ستیزی/ بیگانه گرایی، جهت‌گیری غیرمشارکتی/اعتراضی؛ و رفتارهای سوگیرانه. درنهایت در دور سوم برای هرکدام از این مولفه‌ها، دقیق‌ترین و مهم‌ترین شاخص‌ها انتخاب شدند. مهم‌ترین دستاورد این مطالعه معرفی دو مولفه فرهنگ سیاسی ایرانیان است که اساساً تعلق به عصر رسانه‌های نوین دارد: نقد/تخریب نظام سیاسی و جهت‌گیری غیرمشارکتی/اعتراضی.

identification of components and indicators of political culture of social network users in iran

one of the most important consequences of iranians’ biovirtualization is the possible changes in the political norms and attitudes of the society or the political culture. political culture in iran as a cultural space that shows how people relate to the political system as much as it is influenced by various phenomena such as revolution, the structure of the political system, government agents, etc., it is likely that the emergence and expansion of social networks be affected. the scope of this research includes professors, experts in political science and communication sciences (political communication), and political sociology who have been selected by the method of snowball. three methods of a systematic review of the texts and literature, exploratory interview, and researchermade questionnaire were used to collect research information and data. delphi panel is implemented in three rounds. among the 28 components proposed by the experts in the first round, 7 components approved in the second round are in order of importance and priority: lack of trust, criticism/destruction of the political system, political extremism, autonomy, xenophobia / alien paradox orientation, nonparticipatory / protest orientation; and biased behaviors. finally, in the third round, the most accurate and important indicators were selected for each of these components. the most important achievement of this study is the introduction of two components of iranian political culture that basically belong to the age of modern media: criticism/destruction of the political system and nonparticipatory / protest orientation.