تنوع‌‏پذیری جوک‏های فارسی تلگرامی قبل و بعد از محدود سازی استفاده کاربران از این پیام رسان در ایران

رسانه‌ها و همپای آن فناوری‌های نوین همواره در تغییر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تاثیرگذارند. در این میان طنز و شوخ‌طبعی به‌صورت عام و در بین انواع آن، جوک‌ها به‌عنوان بخشی از خرده‌فرهنگ جامعه می‌توانند در روند تغییرات اجتماعی اثرگذار باشند. با گسترش فضای مجازی و پیام‌رسان‌های متعدد از جمله تلگرام، این فضا با توجه به ظرفیت‌ها، تعاملات چشم‌گیر و کنش متقابلی بین محیط اجتماعی و خروجی‌های آن برقرار کرده است. در این بین سیاست‌های محدودسازی فضای مجازی و اعمال نوعی از خشونت نمادین، تغییراتی در کنش جوک‌گویی ایجاد نموده است. این مقاله با روش ترکیبی انجام ‌شده است. در بخش کمّی تحلیل عامل اکتشافی در خصوص بررسی نمونه‌های موردسنجش توسط صاحب‌نظران و در بخش کیفی با روش مردم‌نگاری درون‌شبکه‌ای به مقایسه جوک‌های مختلف در فضای مجازی در دو بازه قبل و بعد از محدودسازی تلگرام پرداخته است و در پایان، این جوک‌ها با استفاده از فرا نظریه ریمون بودون و نظریة خشونت نمادین پیر بوردیو مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. بر اساس نتایج محدودسازی نه‌تنها از شدت جوک‌ها و اثرگذاری آن‌ها نکاسته است بلکه باعث بیان بیشتر جوک‌های سیاه به‌خصوص در مقوله جنسیتی و کاهش جوک‌های سفید با هدف خنده صرف شده است. همچنین چالش‌های ارتباطی و دسترسی منجر به تغییر شکل این جوک‌ها از حالت تصویری به نوشتاری شده است.

The variability of the jokes of Persian telegram before and after the telegram filtering in Iran

The media along with modern technologies have been influential in the transformation of the cultural and social characteristics of a society. In this regard, humor and irony on general and jokes as a part of subculture may be effective in the process of social change. In the light of the extension of virtual space and various messengers including telegram, this space, with respect to its potentials, has created remarkable communications and mutual interactions between social context and its output. Restriction policies of virtual space and the use of symbolic violence has led to some changes in the action of tellingjokes. The present article, is based on a descriptiveanalytical approach and uses a combined research methodology. Hence, in quantitative section, experts have analyzed explorative factors among the samples. In qualitative section, netnographic method has been used to compare different jokes in virtual space before and after the telegram filtering. Finally, the jokes has been analyzed using Raymond Boudon’s metatheory and Pierre Bourdieu’s symbolic violence. The results of the present study suggest that the filtering of telegram not only did not reduce the jokes intensity and effectiveness, but resulted in the enhancement of black jokes especially associated with sex category andthe reduction of the white jokes aiming at mere laughter. Furthermore, communicative and access challenges contributed to the change of jokes from pictorial to written form.