شناسایی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان متاثر از فضای مجازی (یک پژوهش آمیخته)

این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان و تاثیرپذیری آنها از فضای مجازی و با روش آمیخته متولی اکتشافی انجام شد. مشارکت‌کنندگان بخش شامل صاحب‌نظران استان همدان در حوزۀ مسائل اجتماعی بودند که از بین آنها 10 نفر و همچنین متون نظری مربوط به پژوهش که از بین آنها 7 کتاب، 131 مقاله و 10 پایان‌نامه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه در بخش کمّی نیز شهروندان استان همدان بودند که، 400 نفر به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. نتایج در بخش کیفی شامل شش مقوله امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهی‌های شهروندی؛ تقابل سنت و مدرنیته؛ اخلاق اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی بود. در بخش کمّی نیز نتایج نشان داد بیشترین استفاده از فضای مجازی از نظر کمیت به‌منظور تفریح و سرگرمی و کمترین آن فعالیت‌های تجاری و اقتصادی است. تاثیر فضای مجازی بر سه مقوله از مسائل اجتماعی شامل امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهی‌های شهروندی و تقابل سنت و مدرنیته، منفی؛ اما بر سه مقولۀ دیگر شامل اخلاق اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی مثبت بود.

Identifying the Dimensions of Social Life of Citizens Affected by Cyberspace (A mixed study)

The purpose of this study was to identify the dimensions of social life of citizens and their impact on cyberspace in Hamadan province. The method of the present study is a mixedtype consecutive exploration design. Qualitative participants included experts in Hamadan province in the field of social issues, among whom 10 were selected as well as theoretical research related literature among which 7 books, 131 articles, and 10 theses were selected purposefully. The study population in the quantitative section includes the citizens of Hamadan province, from which 400 people were selected by stratified random sampling. A researchermade questionnaire and semistructured interview were used for data collection. The validity of the questionnaire was confirmed by experts and its reliability was confirmed by Cronbach’s alpha coefficient and its construct validity through confirmatory factor analysis. The results were obtained in the qualitative section of 6 categories including social security and health, citizenship awareness, contrasting tradition and modernity, social ethics, social participation, and social responsibility. In the quantitative part, the results also showed that the largest use of cyberspace is in terms of quantity for entertainment and the least is commercial and economic activities. In terms of usage, communication is first and then entertainment, learning, and business activities, respectively. Also, the impact of cyberspace was negative on three categories of social issues including social security and health; citizen awareness; and the contrast between tradition and modernity