ارزیابی و تحلیل فضایی سیل‌گیری رودخانه قره‌سو با استفاده از منطق فازی در محیط gis

سیل یکی از انواع مخاطرات طبیعی است که همه ساله خسارات زیانباری را در سراسر جهان و از جمله ایران به وجود می‌آورد. برای جلوگیری از رخداد سیلاب، باید مناطق دارای پتانسیل بالا و همچنین مولفه های اصلی و تاثیرگذار در ایجاد آن را شناسایی نمود. به این منظور، این پژوهش با استفاده از پارامترهای شیب، ارتفاع، فاصله از رود، تراکم زهکشی، کاربری اراضی، لیتولوژی، انحنای پروفیل، انحنای پلانیمتری و بارش در چارچوب منطق فازی به تحلیل سیلاب در رودخانه قره‌سو با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می‌پردازد. مقادیر عضویت هر یک از این پارامترها با توجه به نوع روابط‌شان با سیل‌گیری و بر حسب توابع فازی تعیین شدند. یافته‌ها نشان می‌دهد که در حوضه رودخانه قره‌سو اغلب توابع عضویت بین پارامترهای موثر در سیل‌گیری، خطی و به شکل مستقیم می باشد. بر این اساس، بیشترین میزان سیل گیری در بخش‌های شمال غربی و در بالا دست حوضه در حوالی شهر روانسر و همچنین در شهر کرمانشاه وجود دارد. نتایج حاکی از آن است که کم‌ترین میزان سیل‌گیری در ارتفاعات و نیز در نواحی با شیب بیشتر و جایی که فاصله بیشتری از مسیر رودخانه دارد دیده می‌شود. بر اساس نتایج خروجی مدل فازی و همپوشانی نقشه سیل‌گیری، موثرترین سطوح در ایجاد پهنه‌های سیل‌گیر اغلب شیب بین 0 تا 5 درجه، خاک‌های گروه هیدرولوژیکیd، سطوح ارتفاعی 1240 تا 1250، تراکم زهکشی 0/4 تا 1، بارش 650 تا 700 میلی‌متر، انحنای پروفیل 0/4، انحنای پلانیمتری 0/6 و کاربری اراضی شهری و فاصله 500 تا 1500 متری از آبراهه می‌باشد.

Article Evaluation and spatial analysis of Floods in a river using Fuzzy Logic in geographic information system environment (Case Study: Qarasou River)

Across the globe, floods have posed a tremendous danger to people's lives and properties and have had a great impact on human development, properties, infrastructures as well as environment. In the paper, we have investigated Qaresou River to the end of reducing, mitigating and management of floods with providing of zoning map using Fuzzy Logic in ArcGIS Environment. For studying the river, we have used parameters such as slope, elevation, a distance of channel, drainage density, land use, lithology, precipitation, profile curvature and planimetric curvature. To provide data and layers we have used DEM, topographical maps(1:50000), geological map(1:100000), land use map of Kermanshah province, a satellite image of Landsat(ETM) and the image IRS LISS III. The methodology of the research is fuzzy logic in GIS environment to provide zoning map. Results show that the Gama of 0/7 is the best operator for zoning the region. According to the map, the highrisk segment contains 24 percent of the region that has located in the north of the river and the south as well, where Kermanshah city has located. Thus. With a distance of the river in the high elevation and slope, the rate of risk of floods reduce. Results show that the most effect area (in floods map) is located between slope 05 degree, elevation 12401250m, the group of hydrological soils D, Drainage basin 0/41, precipitation 650750mm, Planimetric profile 0/6, the land use of urban and distance of 5001500 m of the river.