اثر نوسانات اقلیمی ‌و برداشت آب بر تغییرات ‌تراز آب زیرزمینی دشت دامنه

دشت دامنه واقع در منطقه فریدن اصفهان از جمله مناطقی است که کشاورزی مکانیزه آن کاملاً وابسته به آب‌‌های زیر زمینی آبخوان دامنه است. خشکسالی‌ های اخیر و پایین رفتن سطح ایستابی، کشاورزی این منطقه را با خطر شدید روبه‌رو کرده است.در این پژوهش از داده های اقلیمی هفت ایستگاه هواشناسی حوضه آبریز دامنه و داده های مربوط به ‌تراز آب زیر زمینی در دوره آماری مشترک 20 ساله (90-1370) برای مطالعه اثر عناصر اقلیمی‌بر تغییرات ‌تراز دشت استفاده شد. متوسط بارش ماهیانه حوضه با استفاده از داده‌های 1430 یاخته سطح حوضه در 240 نقشه (20سال×12ماه) محاسبه گردید. همچنین متوسط ‌تراز 240 ماهه و افت سطح ایستابی آبخوان از طریق روش وزنی تیسن در محیط نرم افزار gis محاسبه شد. نتایج نشان داد در حال حاضر میزان تخلیه 6/1 برابر تغذیه است. برای حفظ ‌ترازنامه دشت، باید میزان برداشت در سطح 143 میلیون متر مکعب حفظ گردد. بررسی نقشه‌های هم‌افت آب زیرزمینی نشان داد در برخی مناطق، تا 44 متر سطح ‌تراز آب زیرزمینی افت داشته است. بر اساس نقشه‌های جهت حرکت آب زیرزمینی، افزایش برداشت توسط چاه های مرکز دشت موجب خشک شدن چاه های حاشیه‌ای دشت می‌شود. همبستگی بین سطح ایستابی با بارش مثبت و در سطح اطمینان 99 درصد تایید می شود. به‌طوری‌که بر اساس آزمون من کندال، با کاهش بارش از سال آبی 71-70 و ادامه روند آن تا 81-80، سطح ایستابی نیز با یک سال تاخیر کاهش، شدیدی را تجربه کرده است؛ ولی علی‌رغم افزایش برداشت از سال 85-84 و 86-85 ، با افزایش روند بارش تا 81-80 تا 86-85، روند ‌تراز نیز در همین دوره مثبت بوده است. لذا باید روند بهره‌برداری بگونه ای تنظیم گردد که مقدار تغذیه از طریق بارش بتواند جواب‌گوی مقدار تخلیه باشد. همچنین ارتباط ‌تراز آب با درجه حرارت، تبخیر و مقدار برداشت، منفی و در سطح 01/0 درصد معنادار است.