واکاوی اندرکنش نوسان مدیترانه شرقی با تغییرپذیری دماهای کرانگین غرب ایران

دماهای کرانگین عناصر آب و هوایی هستند که در قالب مخاطرات اقلیمی بر عوامل اقتصادی و اجتماعی تاثیر دارند و شناخت و پیش‌بینی آن‌ها به‌منظور برنامه‌ریزی در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی و اقتصادی ضروری می‌باشد. از طرف دیگر این تغییرات به‌شدت با نوسانات جوی اقیانوسی کلان‌مقیاس مرتبط‌اند. با توجه به این موضوع، تبیین اندرکنش دماهای کرانگین ایستگاه‌های غرب کشور و نوسان مدیترانه شرقی، از اهداف مهم‌ این مطالعه می‌باشد. برای بررسی تاثیر نوسان مدیترانه شرقی بر تغییرات دماهای کرانگین ایستگاه‌های غرب ایران، از روش‌های همبستگی پیرسون، روند خطی و پلی نوم یال استفاده‌شده است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد در فاز منفیدمای کرانگین بیشینه از 09/0 تا 85/0 و دمای کرانگین کمینه 1 درجه نسبت به میانگین دوره آماری افزایش‌یافته است. برعکس در فاز مثبت دمای کرانگین بیشینه از 1/0 تا 4/0 و دمای کرانگین کمینه از 06/0 تا 56/0 درجه سانتی‌گراد نسبت به میانگین دوره آماری کاهش داشته است. تاثیر emo بر دماهای کرانگین در فصل بهار قوی‌تر از فصل زمستان بوده است. بیشترین همبستگی ماهانه بین دماهای کرانگین و این الگو در ماه مارس بوده است. دماهای کرانگین کمینه با تراز 300 و دماهای کرانگین بیشینه با تراز 500 هکتوپاسکال الگوی مدیترانه شرقی بالاترین همبستگی داشته‌اند.

Analysis of interaction between the Eastern Mediterranean oscillation with variability of extreme temperatures in West of Iran

Extreme temperatures are climatical elements that  in form of climate hazards  affect over economic and social factors and knowledge and its forecasting for planning in the fields of agriculture, industry, and economy is essential. On other hand, its changes strongly linked with macroscale atmosphericocean fluctuations. According tothis issue, explanation of interaction of extreme temperatures and the Eastern Mediterranean pattern is  main goals of this study. To identify the relationship between extreme temperatures and eastern mediterranean oscillation,the values of this index which are standardized have been studied and compared with normalized data using pearson correlation analysis,linear and polynomial process.The study results show that maximum temperature increases from 0.09 to 0.85o c and minimum temperature  to 1o c with respect to average statistical periods in the negative phase.In contrast, in positive phases,maximum temperature from 0.1 to 0.4oc and minimum temperature decreases from 0.06 to 0.56o c with respect to average statistical periods. EMO effect on the extreme temperatures in spring season has been stronger than the winter. The highest monthly correlation between extreme temperatures and this  pattern has  been  in March. Minimum temperatures with 300HP and maximum temperatures with 500  had highest correlation.