هندسه فرکتالی گسل‌ها و لرزه‌خیزی در شمال شرق ایران

بیشترین فعَالیت های لرزه ای درشمال شرق ایران، در اطراف سیستم های گسلی اصلی که اکثراً در راستایی تقریباً nwse توزیع یافته اند، مشاهده می شود. تحلیل های فرکتالی به روش مربع شمار در شرق ایران انجام شد که برای این منظور منطقه مطالعاتی را به (12) محدوده مجزا تقسیم و هر محدوده را بطور جداگانه تحلیل نمودیم. بعد فرکتالی بین مقادیر 0 تا 2 تغییر می کند اگر بعد فرکتال نزدیک به صفر باشد، نشان دهنده این است که گسلها و زمین لرزه ها در یک نقطه متمرکز شده اند و اگر بعد به عدد 2 نزدیک باشد نشان دهنده ی پراکندگی گسلها و زمین لرزها در کل محدوده است. در واقع این روش مقایسه ایی بین مناطق همجوار از لحاظ نرخ فعَالیت لرزه ایی می باشد. براساس نتایج بدست آمده با فاصله گرفتن از سیستم گسلی اصلی در منطقه که دارای روند nwse بوده، از میزان بعد فرکتال و در نتیجه لرزه خیزی کاسته می شود که این امر نشان دهنده وجود ناپیوستگی در سیستم های گسلی اصلی در منطقه می باشد. مقدار بالای بعد فرکتال در محدوده های قائن، بشرویه و تربت حیدریه و هم چنین کاهش در مقدار بعد فرکتال محدوده های بیرجند، گزیک و تایباد، پیشنهاد می کند که منطقه انتهایی سیستم های گسلی اصلی در شرق در منطقه ی محدوده های بیرجند و تایباد باشد. براساس تحلیل فرکتالی گسل های منطقه و بررسی داده های لرزه ای، عمده فعالیت لرزه ای درشمال شرق ایران با الگوی زمین لرزه های درون قاره ای با عمق کم (اکثرا بین 10 20 کیلومتر) بوده و در ارتباط با چشمه های خطی (گسل های) اصلی در منطقه و یا شاخه های فرعی آنها رخ می دهد. هم چنین توزیع ابعاد فرکتالی حجمی و سطحی شمال شرق ایران نشان دهنده فعَالیت لرزه ای بالاتر در بخش های مرکزی و غربی آن نسبت به سایر مناطق مجاور می باشند.

Fractal Geometry of Faults and Seismicity of the NorthEast of Iran

Most of the seismic activities in  northeast of Iran are observed around the major fault systems which have mostly been distributed along the approximate direction of NWSE. Fractal analysis was performed in northeastern Iran by the method squarecounting for the sake of which the study area was classified into 12 regions and each region was analyzed separately. Fractal dimension is ranged between 0 and 2. If Fractal dimension is approximate 0, it will indicate that the faults and earthquakes have been centered in one place. If Fractal dimension is approximate 2, it will indicate that the faults and earthquakes have been dispersed in the area. In fact, this comparative method is a vibrated action among neighbor areas. Based on the results by distancing from the main fault systems in the region that possesses the trend of NWSE, The fractal dimension of seismicity is reduced .This indicates the existence of discontinuity in the major fault systems in the region. The high rate of fractal dimension of the regions of same Qaen, Boshruyeh and Torbat – e –Heydarieh as well as the reduction in the rate of the fractal dimension of the blocks of  Birjand, Gazik and Taybad, suggest that the terminal area of the major fault systems  in the east is  located in the area of Taybad and Birjand blocks. On the basis of Fractal analysis of the fault zone and  the study of  the seismic data, most of the seismic activity in the north East of Iran is based on the pattern of intercontinental earthquakes of  low depth (mostly between 1020 km) and  occurs in relation to the primary linear sources (faults) in the area or their secondary branches. The distribution of voluminal and superficial fractal dimension of the East of Iran Also, indicates the higher seismic activity in the central and western parts in regard to other adjacent.