تغییرات زمانی-مکانی آتش سوزی نواحی رویشی ایران مبتنی بر برونداد سنجنده modis

افزایش فعالیت آتش‌سوزی‌ در بسیاری از عرصه‌های رویشی ایران در دهه‌های اخیر نگرانی‌ها را در مورد پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت ناشی از آن افزایش داده است. آتش‌سوزی‌ جنگل‌ها و مراتع بر کمیت، کیفیت و سلامت اکوسیستم‌های طبیعی تاثیر خواهد داشت. گام اول در مهار و پیش‌گیری از آتش‌سوزی جنگل‌ها پایش دقیق آن است. لذا این پژوهش با هدف برآورد مساحت گستره‌های آتش‌سوزی و شناسایی تغییرات زمانی مکانی این رخدادها در نواحی رویشی ایران انجام شده است. برای دستیابی به این هدف از داده‌های سنجنده modis ماهواره terra شامل محصولات آتش‌سوزی فعال (mod14a1) و مناطق سوخته شده (mcd64a1) در یک دوره 20 ساله (2020- 2001) استفاده شده است. نتایج نشان داد که بیشینه گستره آتش‌سوزی در نواحی رویشی ایران مربوط به ماه ژوئیه می‌باشد که حدود 4100 هکتار از اراضی ایران را در بر می‌گیرد. در این ماه بخش وسیعی از جنگل‌های کشور بخصوص در قسمت‌های شمال غربی در ناحیه رویشی ارسباران دارای رخداد آتش‌سوزی می‌باشد. در مقابل، کمینه مقدار گستره‌های آتش‌سوزی در نواحی رویشی ایران مربوط به ماه آوریل می‌باشد که به صورت دو پهنه محدود در شمال غرب و غرب کشور مشاهده شد. به جهت زمانی بیشینه رخدادهای آتش سوزی جنگل در ماه‌های گرم و خشک سال شامل ژوئن، ژوئیه، اوت و سپتامبر در نوار غربی کشور در رویشگاه زاگرس رخ داده است. همبستگی خطی بین مناطق سوخته شده و مناطق دارای آتش سوزی فعال در ایران نشان داد که یک ارتباط معنی‌دار بین این دو محصول ماهواره‌ای وجود دارد. این ارتباط نشان می‌دهد مناطق سوخته شده در نواحی رویشی ایران جز کانون‌های فعال آتش سوزی جنگل هستند.

spatiotemporal changes of forest fire in vegetation areas of iran based on modis sensor

the increase in fire activity in many regions of iran in recent decades has raised concerns about the short term and long term consequences. forest and pasture fires will affect the quantity, quality, and health of natural ecosystems. the first step in controlling and preventing forest fires is monitoring. therefore, this study was conducted to estimate ​​fire areas and identify the spatial temporal changes of these events in the vegetation areas of iran. to achieve this goal, terra satellite modis sensor data including active fire products (mod14a1) and burned areas (mcd64a1) for 20 years (2001 2020) have been used. the results showed that the maximum extent of fires in the vegetation areas of iran is related to july, which covers about 4100 hectares. this month, a large part of the country’s forests, especially in the northwestern parts of the arasbaran vegetation area, has caught fire. in contrast, the minimum amount of fire areas in the vegetation areas of iran is related to april, which was observed as two limited zones in the northwest and west of the country. due to the maximum time of forest fires in the hot and dry months of the year, including june, july, august, and september in the western part of the country in the zagros. the linear correlation between the burned areas and the areas with active fires in iran showed that there is a significant relationship between these two satellite products. this connection shows that the burned areas in the vegetation areas of iran are among the active centers of forest fires.