پهنه‌بندی خطر ریزش سنگ با بهره‌گیری از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در آزادراه خرم‌آباد-پل زال

آزادراه خرم‌آباد پل زال از جمله مسیرهای کوهستانی و پرخطر است که نیازمند مطالعه خطر ریزش سنگ است؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی و پهنه‌بندی خطر ریزش سنگ در محور خرم‌آباد زال در سال 1400 انجام شده است. در این تحقیق از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی گاما و ahp برای اولویت‌بندی و وزن دهی به معیارها استفاده شد. لایه‌ها و زیر لایه‌های مورد استفاده در این مطالعه شامل: کاربری اراضی، فاصله از گسل‌ها، میانگین بارندگی، فاصله از آبراهه‌ها، فاصله از جاده‌ها، طبقات شیب، جهت شیب، لیتولوژی و مدل ارتفاعی رقومی (dem) با استفاده از روش فازی گاما وزن‌‌دهی و در دامنه‌0 تا 1 قرار گرفتند و لایه‌های فازی سازی با مقدار گامای (γ) 0.95 با یکدیگر تلفیق و نقشه‌های مناطق مستعد خطر ریزش سنگ در منطقه مورد مطالعه حاصل شد. سپس با بهره‌گیری از روش ahp مناطق مستعد خطر ریزش سنگ در آزادراه خرم‌آباد پل زال شناسایی گردید. نتایج حاصل از روش ahp نشان داد که معیار فاصله از جاده با وزن 0.1633 و جنس سنگ با وزن 0.1621مهم‌‌ترین معیارهای سنجش خطر ریزش سنگ هستند. نتایج حاصل نشان داد روش تحلیل سلسله‌مراتبی (ahp) در مقایسه با روش فازی گاما مناطق مستعد خطر ریزش سنگ بیشتری را مشخص کرده که این نشان‌دهنده‌دقت بالاتر این روش در مقایسه با روش فازی گاما است.

rockfall risk mapping using multiple criteria decision making (mcdm) ahp, and fuzzy-gamma methods in khorramabad-pol-e-zal freeway

khorramabad pol e zal freeway is one of the mountainous and high risk routes that need to study the risk of rockfall. therefore, the present study was conducted to investigate and zone the risk of rock fall on the khorramabad zal freeway in 1400. in this study, fuzzy gamma and ahp multi criteria decision making methods were used to prioritize and weigh the criteria. all studied layers and sub layers include: land use, distance from faults, average rainfall, distance from waterways, distance from roads, slope classes, slope direction, lithology, and digital elevation model (dem) they were weighed using the fuzzy gamma method and ranged from 0 to 1 and fuzzy layers with gamma value (γ) of 0.95 were combined and maps of areas prone to rock fall in the study area were obtained. then, using the ahp method, areas at risk of rock fall khorramabad pol e zal freeway were identified. the results of the ahp method showed that the distance from the road with a weight of 0.1633 and the rock material with a weight of 0.1621 is the most important principles for measuring the risk of rockfall. the results showed that the hierarchical analysis (ahp) method compared to the fuzzy gamma method identified areas more prone to rock fall risk, which indicates the higher accuracy of this method compared to the fuzzy gamma method.