راهکارهای بازدارنده برای جلوگیری از سیل به کمک سنجش‌ازدور و مدل‌سازی عامل مبنا (مطالعه موردی: شهرستان شوش)

در میان همه مخاطرات طبیعی در کشور، با توجه به آمارهای ثبت شده و مشاهدات، سیل از مخرب‌ترین آن‌ها بوده و بیشترین فراوانی وقوع را نیز دارا می‌باشد. سیلاب از جمله بلایای طبیعی شناخته شده می‌باشد که خسارت مالی و جانی فراوانی به همراه دارد. این پدیده با کمک شناسایی مناطق سیل‌خیز و مدیریت مناسب قابل کنترل می‌باشد. امروزه به دلیل تجاوز انسان‌ها به حریم رودخانه‌ها و نیز تغییر کاربری‌های زمین و یا تخریب پوشش‌های گیاهی، خسارات ناشی از وقوع سیل افزایش یافته است. این عوامل سبب می‌شوند تا علاوه بر افزایش خسارات جانی و مالی، خساراتی نظیر فرسایش خاک در بالادست و رسوب‌گذاری در پایین‌دست نیز به وجود آیند. در این پژوهش با استفاده از مدل‌سازی عامل مبنا در محیط شبیه‌سازی netlogo مناطق مستعد سیل در شهرستان شوش شناسایی شد. مهم‌ترین ورودی به مدل توپوگرافی (مدل رقومی ارتفاعی) بوده و سپس با انجام رسترسازی بر روی منطقه و در نظر گرفتن بارندگی در هر سلول به‌عنوان یک عامل، شبیه‌سازی پویا و زمانمند انجام پذیرفت. نهایتاً با استفاده از تحلیل‌های مکانی در نرم‌افزار arcgis و مقایسه نتایج شبیه‌سازی با موقعیت شهرستان و نقشه‌های کاربری اراضی منطقه، علت‌های احتمالی وقوع سیل در این منطقه مورد بررسی قرار گرفت. مدل‌های عامل مبنا با استفاده از سیستم‌های اطلاعات مکانی (gis) می‌توانند به‌عنوان راهکاری نوین برای حل مسائل مکانی مانند بحران‌های طبیعی، اثرات مخرب زیست‌محیطی و غیره باشند. در نهایت راهکارهای بازدارنده برای جلوگیری از وقوع سیلاب در این منطقه مطرح می‌شود.

flood prevention solutions using remote sensing and agent-based modeling (case study: shoush city)

among all the natural hazards in the country, according to recorded statistics and observations, floods have been the most destructive, and it has the highest frequency of occurrence. floods are one of the known natural disasters that cause a lot of financial and human losses. this phenomenon can be controlled by identifying floodprone areas and proper management. in the current era, due to human encroachment on rivers and landuse change or destruction of vegetation, flood damage has increased. these factors cause, in addition to increasing human and financial losses, damages such as soil erosion upstream and sedimentation downstream. in this research, using agentbased modeling in the netlogo simulation environment, floodprone areas in shush city have been identified. the most important input was topography (digital elevation model) and then dynamic and temporal simulation was done by performing tessellation on the area and considering the rainfall in each cell as an agent. using spatial analysis in arcgis software and comparing the simulation results with the location of the city and land use maps of the region, the possible causes of floods in this region have been investigated. agentbased models with the incorporation of geospatial information systems (gis) can be used as a new solution to solve spatial problems such as natural crises, destructive environmental impacts, and so on. finally, preventive measures to prevent floods in this area are proposed.