ارزیابی میزان آسیب ‏پذیری بهره‌‌برداران از خشکسالی و تحلیل مولفه‌‌های‌‌ تبیین‌‌کننده مدیریت بحران خشکسالی (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)

این پژوهش با هدف ارزیابی میزان آسیب‏ پذیری بهره برداران از خشکسالی و تحلیل مولفه های تبیین کننده مدیریت بحران خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان انجام پذیرفته است. روش مورداستفاده در این پژوهش از نوع توصیفی – غیرآزمایشی می باشد. کلیه کارشناسان واحد ترویج و آموزش کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند که نمونه ای از آن ها بر اساس جدول مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت (n=72). لیست شاخص های اولیه (10 شاخص اصلی) در پژوهش به روش دلفی (اتفاق نظر کارشناسان منطقه) تعیین شد. جهت سنجش آسیب پذیری و نیز تبیین مولفه های مدیریت بحران خشکسالی از فرمول me-bar & valdez  و نرم افزار spss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد در میان شاخص های آسیب پذیری موردبررسی، شاخص های اقتصادی، اجتماعی و فنی به عنوان مهم ترین شاخص های آسیب پذیری در دوره خشکسالی معرفی شدند که در مجموع بیشترین میزان آسیب پذیری کل در شرایط خشکسالی، مربوط به شاخص های آسیب پذیری فنی بود. همچنین در قسمت تحلیل عاملی اکتشافی نتایج نشان داد، مولفه های مدیریت زراعی، سامان دهی نظام پیش آگاهی و مشارکت دهی، توسعه زیرساخت ها، مدیریت منابع آب، حمایت مالی، وضع قوانین و مقررات مناسب، سیاست گذاری، حمایت از تشکل های محلی و آموزش - ترویج راهکارهای خشکسالی به عنوان مهم ترین مولفه های تبیین کننده مدیریت بحران خشکسالی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان می باشند.

assessing the vulnerability of drought beneficiaries and analyzing the components explaining drought crisis management (case study: sistan and baluchestan province)

the purpose of this research was carried out to assessing the vulnerability of drought beneficiaries and investigating and analyzing the components of drought crisis management in sistan and baluchestan province from expert’s viewpoints of the jihadagricultural organization. the method used in this research is descriptivenonexperimental. all experts of the agricultural extension and education unit of the jihad agricultural organization of the province formed the statistical population of this study, a sample of which was selected and studied based on morgan table and simple random sampling method (n = 72). the list of primary indicators (10 main indicators) in the research was determined by delphi method (consensus of regional experts). mebar valdez formula and spss software were used to assess the vulnerability and explain the components of drought crisis management. findings showed that among the studied vulnerability indicators, economic, social and technical indicators were introduced as the most important vulnerability indicators in the drought period, which in general, the highest total vulnerability in drought conditions was related to technical vulnerability indicators. findings showed that among the studied vulnerability indicators, economic, social and technical indicators were introduced as the most important vulnerability indicators in the drought period, which in general, the highest total vulnerability in drought conditions was related to technical vulnerability indicators. also in the field of exploratory factor analysis indicated that the most important drought proponent components from viewpoint of agricultural experts are the components of agricultural management, ordering of augury system and communion, infrastructures development, water resources management, financial support, status of manual (integral policy), patronage of local convention and training and extension. these factors could explain 55.03% of the variation in drought management.