تعیین حساسیت اراضی به فرسایش بادی با استفاده از داده های میدانی در هامون‌ برینگک سیستان

هدف از این پژوهش پهنه بندی حساسیت اراضی به فرسایش بادی در هامون برینگک سیستان با یک روش مناسب است. تعیین حساسیت اراضی، به اولویت‌بندی برنامه ریزی تثبیت کانون های تولید گردوغبار و ماسه کمک شایانی می‌نماید. برای این منظور از شاخصهای میزان بادبردگی (فرسایش پذیری )، مقاومت برشی خاک و درصد تاج پوشش گیاهی استفاده شد. بدین منظور در منطقه برداشت حدفاصل دو هامون پوزک و صابوری که یکی از مهمترین کانونهای تولید ریزگرد وماسه در منطقه سیستان است تعداد 74عدد پیکه مدرج در دو ردیف نصب شدند و میزان بادبردگی در انتهای بادهای 120 روزه اندازه‌گیری شد. مقاومت برشی خاک سطحی نیز با استفاده از پره برشی تعیین گردید. میزان تراکم تاج پوشش گیاهی با استفاده از شاخص ndvi از تصاویر رقومی استخراج شد و روابط رگرسیونی و همبستگی بین شاخصها تعیین گردید. نتایج نشان داد که ارتباط بسیار معنی‌داری( در سطح 1%) بین مقاومت برشی خاک و میزان بادبردگی و درصد پوشش گیاهی وجود دارد ازاین رو برای پهنه‌بندی حساسیت خاک در منطقه برداشت می‌توان بجای اندازه‌گیری میزان برداشت خاک و یا تعیین آستانه فرسایش در تونل باد از مقاومت برشی در منطقه برداشت استفاده کرد. مقایسه نتایج حاصل از برآورد مدل رگرسیونی با ارقام واقعی بادبردگی در سطح 0/01 درصد معنی‌دار بودند. در واقع همبستگی ها نشان دادند که با اطمینان زیادی نسبت به استفاده از پره برشی برای تعیین فرسایش پذیری خاک های خشک اتکا کرد؛ به شرطی که میزان سله و سنگ ریزه سطحی ناچیز باشد.

identification of land sensitivity to wind erosion using field data in hamoun-e baringak, sistan

this study provides an applied method to estimate the land sensitivity of wind erosion in the hamoune baringak sistan, as an ephemeral lake. due to the wide extent of the sources of dust and sand production in sistan, finding areas that are prone to wind erosion is of paramount importance in prioritizing stabilization. for this purpose, indices of transport rate (erodibility), soil shear strength, and savi were conducted.  to investigate the land erodibility to aeolian transport, 74 graduated pins were embedded randomly in the ephemeral baringak lake bed and the aeolian transport rates were measured for the total study period. the shear strength of the soil surface was measured using torvane. the vegetation canopy density was extracted from digital images using the savi index. the results showed that there is a very significant relationship (1%) between soil shear strength and savi indices with transport rates. it means that this proposed method may be also applied to estimate land sensitivity in environments instead of threshold friction velocity of wind erosion in the field. comparison of the results of regression model estimation with transport rates in the field were significant.