تحلیل عامل هندسه شهری بر میزان شدت جزایر گرمایی شبانه شهرها با استفاده از سنجش از دور و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرک گلستان، منطقه 22 شهر تهران)

مدل اوکه یکی از موفق‌ترین مدل‌ها‌ی ارائه‌شده در زمینه شبیه‌سازی بیشینه شدت جزیره گرمایی شبانه شهری بر اساس پارامتر نسبت‌منظر درکانیون‌های شهری است. این پارامتر به عنوان یکی از شاخص‌های‌ هندسه شهری شناخته می‌شود. از آنجا که این شبیه‌سازی به تحلیل‌های مکانی و توصیفی گوناگون (به خصوص تحلیل‌های توپولوژیکی) نیازمند  است، لذا استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی امری اجتناب‌ناپذیر است. در این مطالعه، کارآیی مدل اوکه  با استفاده از تحلیل رگرسیون و دمای سطح زمین محاسبه‌شده از داده‌های سنجنده استر و الگوریتم تک‌کاناله مورد ارزیابی قرار گرفته و یک مدل محلی برای شبیه‌سازی بیشینه شدت جزیره گرمایی شبانه کانیون‌ها  در منطقه مورد مطالعه ارائه شده است. ضرایب تشخیص و همبستگی حاصل از تحلیل رگرسیون مدل محلی در کانیون‌های شهری به ترتیب 0.74 و0.86 محاسبه شد که نشان‌‌دهنده وجود یک رابطه خطی نسبتاً شدید میان شاخص هندسه شهری و بیشینه شدت جزیره گرمایی و تاثیر قابل‌توجه هندسه شهری بر آن پدیده است. مقادیر خطای جذر میانگین مربعات و خطای متوسط حسابی  حاصل از نتایج مدل محلی ارائه‌شده در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 0.80 ± و 0.67 محاسبه شد که نشان‌دهنده‌ دقت قابل قبول آن در شبیه‌سازی بیشینه شدت جزایر گرمایی شبانه شهری است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون دو متغیره داده‌ها نشان می‌دهد ارتفاع متوسط ساختمان‌ها ( با ضریب 1.43) در مقایسه با عرض متوسط معابر (با ضریب 0.35)، تاثیر بیشتری را بر تغییرات شدت جزایر گرمایی شبانه شهری دارد. علامت ضرایب مذکور نشان می‌دهد این تاثیر در خصوص ارتفاع ساختمان‌ها افزایشی و در خصوص عرض معابر، کاهشی است.

Analysis of the Urban Geometry’s Effects on Nocturnal Urban Heat Islands Using Remote Sensing and GIS (Case Study: Golestan town, District 22 of Tehran)

Oke’s model is one of the most successful models presented to simulate maximum nocturnal urban heat island’s intensity (UHI) based on the urban canyons’ aspect ratio parameter. The aspect ratio parameter is known as one of the indicators of urban geometry. Since this simulation requires various spatial and descriptive analyzes (especially topological analyzes), the use of geospatial information systems is inevitable. In this study, the efficiency of Oke’s model is evaluated using regression analysis and land surface temperature (LST) calculated from ASTER data and singlechannel algorithm (SCA), and a local model is presented to simulate the maximum nocturnal urban heat island intensity of the area of study. The coefficient of determination and correlation calculated based on regression analysis are 0.74 and 0.86, respectively. These quantities show a relatively strong linear relationship between the urban geometry index and nocturnal urban heat island’s intensity and the significant effect of urban geometry on nocturnal urban heat island intensity. The root mean squared error (RMSE) and the mean absolute error (MAE) of the presented local model are ±0.80 and 0.67, respectively, showing the acceptable accuracy of the presented local model in simulation of UHI intensity. Twovariable regression analysis shows a greater effect of the height of buildings on UHI intensity’s changes compared to the width of the streets. The sign of the coefficients above shows this effect is increasing in terms of the height of the buildings and decreasing in terms of the width of the streets.