مدلسازی gis پایه آتش‌سوزی شبکه‌های توزیع گاز شهری و اثرات لرزه‌خیزی در تشدید آن (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری تبریز)

امروزه حدود 60% از منابع انرژی در دنیا را نفت و گاز تشکیل می‌دهد. با‌‌توجه به روش‌های مختلف حمل‌‌و‌‌نقل نفت خام و محصولات آن، بیشترین سهم جابه‌‌جایی این منابع با استفاده از خطوط لوله‌های انتقال می‌باشد. هدف از این پژوهش، مدلسازی gis پایه آتش‌سوزی شبکه‌های توزیع گاز شهری  و اثرات لرزه‌‌خیزی شهر تبریز در تشدید آتش‌سوزی می‌باشد. برای این منظور روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (mcda) به‌‌همراه سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) به‌‌کار گرفته شد، همچنین برای تعیین اهمیت روابط بین معیارها و زیر معیارها و ضریب اهمیت نسبی آن‌ها از مدل fanp استفاده شده است که در راستای هدف پژوهش از 4 معیار و 20 زیرمعیار برای مطالعه آسیب‌پذیری در برابر آتش‌‌سوزی شبکه‌های گاز پرداخته شد. برای مشخص‌‌کردن تاثیر لرزه‌خیزی شهر تبریز بر آتش‌سوزی شبکه‌های توزیع گاز شهری به مقایسه نقشه ریز پهنه‌بندی خطر زمین لرزه‌های شهر تبریز با نقشه خروجی حاصل از این پژوهش پرداخته شد و مشخص گردید، بیشترین آسیب‌پذیری هم در نقشه خطر زمین‌‌لرزه و هم در نقشه پهنه‌بندی آتش‌سوزی شبکه گاز در قسمت شمال و شمال غربی محدوده است که بافت فرسوده و حاشیه‌نشین شهر می‌‌باشد. کاربری مسکونی با 70.63 هکتار با بیشترین آسیب از آتشسوزی شبکه‌های توزیع گاز شهری در اثر تشدید زلزله در درجه اول قرار دارد. با توجه به برآورد خطر بالای آتش‌سوزی شبکه‌های گاز شهری، در سطح منطقه به‌‌خصوص بافت فرسوده و حاشیه‌‌نشین، سامان‌دهی این بافت‌ها و اجرای عملیات محافظتی از خطوط انتقال گاز در بافت‌های یادشده ضروری به‌‌نظر می‌رسد. همچنین باتوجه به‌‌نتایج حاصل از این پژوهش، پیچیدگی و طول خطوط انتقال گاز در بافت حاشیه‌‌نشین شهر زیاد می‌باشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود در  این قسمت‌ها از لوله‌های پلی اتیلن که دارای مقاومت بالا نسبت به لوله‌های فولادی می‌باشد، استفاده گردد.

GIS modeling of firebase of urban gas distribution networks and seismic effects in its intensification (Case study: District 1 of Tabriz Municipality)

Today, about 60% of the world’s energy resources are oil and gas. Due to the different methods of transporting crude oil and its products, the largest share of the transfer of these resources is through the transmission pipeline lines. The present study aims to model the GIS model of firebased urban gas distribution networks and the seismic effects of Tabriz in intensifying fire. For this purpose, multicriteria decisionmaking methods (MCDA) with geographic information systems (GIS) were used. Also, to determine the importance of the relationship between criteria and subcriteria and their relative importance coefficient, the FANP model was used. And 20 subcriteria were studied to study the vulnerability to gas network fires. To determine the effect of seismicity of Tabriz city on fire in urban gas distribution networks, the seismic hazard zoning map of Tabriz city was compared with the output map of the present study and it was determined that the most vulnerability in both seismic hazard maps and fire zoning map The gas network is in the northern and northwestern part of the area, which is a worn and marginal part of the city. Residential use with 70.63 hectares with the most damage from the fire of urban gas distribution networks due to earthquake intensification is in the first place. Considering the high risk of fire in urban gas networks, in the region, especially the wornout and marginal structures, it is necessary to organize these structures and carry out protective operations of gas transmission lines in the mentioned issues. Also, according to the results of the research, the complexity and length of gas transmission lines in the suburban fabric of the city are high, so it is recommended to use polyethylene pipes in these areas, which have a high resistance to steel pipes.