شبیه‌سازی اثر خسارت تگرگ بر تاکستان‌ها‌ی شهرستان جاجرم، خراسان شمالی

همه ساله مقدار زیادی از محصولات باغی و زراعی در اثر پدیده مخرب بارش تگرگ از بین می‌‌رود. در این بررسی تاثیر خسارت تگرگ روی صفات کمی و کیفی سه رقم انگور‌‌تجاری در چهار سطح مختلف تخریب اندام‌های هوایی به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصادفی در دو تکرار طی دو سال زراعی (1395 و 1396) در یکی از تاکستان‌های روستای گرمک شهرستان جاجرم استان خراسان شمالی روی بوته‌های انگور 8 ساله با شرایط مدیریتی مشابه مورد مطالعه قرار گرفته است. ‌‌بدین منظور  ارقام انگور به عنوان فاکتور اول و تنش شبیه‌سازی شده تگرگ در پنج سطح شاهد (بدون تنش)، 25، 50، 75 و 100 درصد برگ‌زدایی به عنوان فاکتوردوم‌‌ و صفات مورد ارزیابی عملکرد بوته، تعداد خوشه، طول، عرض، وزن خوشه و حبه‌ها و میزان اسیدیته، درصد قند و شاخص طعم بوته‌های تیمار و شاهد بودند. نتایج نشان داد که برگ‌زدایی در اثر تگرگ  باعث کاهش عملکرد بوته‌ها نسبت به گیاهان شاهد شده و حداقل عملکرد در تیمار 100 درصد برگ‌زدایی مشاهده شد. کاهش عملکرد بوته‌ها عمدتاً ناشی از کاهش در تعداد خوشه‌های هر بوته بود و وزن تک خوشه به جز در تیمار 100 درصد خیلی تحت تاثیر برگ‌زدایی قرار نگرفت. ‌‌بررسی‌‌ها بیانگر این است که بین اندازه و وزن حبه در تیمار شاهد با برگ‌زدایی ناشی از تگرگ 25، 50 و 75 درصد اختلاف معنی‌داری وجود ندارد و به نظر می‌رسد که تنک شدن و کاهش در عملکرد و تعداد خوشه باعث حفظ اندازه حبه در بوته‌های متاثر از برگ‌زدایی شده است. نتایج نشان داد که افزایش در کیفیت میوه به دلیل کاهش در میزان محصول تیمار برگ‌زدایی با شدت 25 و 50 درصد سبب افزایش جزئی درصد قند‌‌، اسیدیته و به تبع آن شاخص طعم میوه در اثر کاهش بار هر بوته شده است.

Simulation of the effect of hail damage on vineyards in Jajarm city, North Khorasan

Every year, a large amount of horticultural and agricultural products are destroyed due to the destructive phenomenon of hail. In this study, the effect of hail damage on quantitative and qualitative traits of three commercial grape cultivars in four different levels of aerial part destruction as a factorial experiment based on randomized complete blocks in two replications during two years (2016 and 2017) in one of the vineyards of Garmek village,Jajarm city of North Khorasan province has been studied on 8yearold grape plants with similar management conditions. For this purpose, grape cultivars were as the main plot treatments and simulated hail stress at five levels,including control (without stress), 25, 50, 75 and 100% defoliation were as sub plot treatments. Plant yield,bunch number, length and width of bunch, weight of bunches and berries,pH ,percentage of sugar and the taste index of the treated and control plants were determined.The results showed that defoliation due to hail reduced the yield of plants as compared to control plants and minimum yield was observed in 100percentdefoliationtreatment. Decreasing plant yield was mainly due to the decrease in the number of bunches per plant and the weight of a single bunch was not significantly affected by defoliation except in 100% treatment.The results showed that there was no significant difference between the size and weight of berries in the control treatment with 25, 50 and 75% hail defoliation and it seems that thinning and reduction in yield and number of bunches has maintained the size of berries in plants affected by defoliation. The results revealed that the increase in fruit quality due to decrease in the amount of defoliation treatment with intensity of 25 and 50% has caused a slight increase in sugar content, pH and consequently fruit flavor index due to reduced yield per plant.