ارزیابی خطر زمین‌لرزه و پهنه‌بندی مخاطرات ‌محیطی مرتبط با آن در محدوده بروجرد، استان لرستان

فلات ایران یک ناحیه پهناور فشارشی در طول کمربند فعال کوهزایی آلپ-هیمالیا است که با تداوم حرکت صفحه‌ها در این ناحیه شاهد فعالیت‌های لرزه‌ای در اغلب نقاط ایران هستیم. در این پژوهش بررسی وضعیت لرزه‌زمین‌ساخت و تحلیل خطر زمین‌لرزه با بکارگیری روش تعینی و مطالعه گسل‌های فعال شهرستان بروجرد واقع در شمال استان لرستان مدنظر بوده است. هدف اصلی پژوهش مقابله با خطر زمین‌لرزه از طریق پی بردن به بیشینه بزرگی و بیشینه شتاب افقی زمین برای گسل‌های فعال منطقه و همچنین تحلیل و پهنه‌بندی مخاطرات محیطی مرتبط با این پدیده می‌باشد. بدین منظور ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه زمین‌شناسی و مطالعات میدانی گسل‌های اصلی منطقه شناسایی و سپس با استفاده از روش قطعی زلزله طرح و با بهره‌گیری از روابط تجربی موجود بین مشخصه‌های زلزله، نسبت به تعیین زلزله با بیشترین احتمال اقدام شده است. بر اساس محاسبات انجام شده، بزرگی زلزله‌های ناشی از فعالیت گسل‌های اصلی محدوده اطراف شهر بروجرد، بین 6/17 تا 7/07 ریشتر و بزرگترین شتاب افقی (pga) بر اساس رابطه دونوان و کمبل به ترتیب 0/308 و 0/321 گال می‌باشد. طبق بررسی‌های انجام شده دو پدیده روانگرایی و زمین‌لغزش مهم‌ترین مخاطرات محیطی پس از رخداد زمین‌لرزه در سطح شهرستان بروجرد می‌باشند. در این تحقیق پس از تحلیل مخاطرات روانگرایی و زمین‌لغزش، ابتدا با استفاده از راهنمای پهنه‌بندی خطرات ژئوتکنیک لرزه‌ای و روش منطق فازی؛ به پهنه‌بندی مخاطرات مذکور پرداخته شده است. سپس با تلفیق نقشه‌های خطر روانگرایی و زمین‌لغزش، نقشه مخاطرات ‌محیطی در سطح شهرستان بروجرد تهیه گردیده است. بر اساس نتایج به دست آمده به ترتیب 12/9، 25/6، 24/8، 17/6 و 19/1 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد.

Assessment of the earthquake hazard and zoning of associated environmental hazards in the Borujerd area, Lorestan province

The Iranian plateau is a vast area of pressure throughout the alpineHimalayan orogenic belt, that with the continuous movement of the plates in this area, we encounter the seismic activity in most parts of Iran. In this research, investigation of the tectonic earthquake and earthquake hazard analysis has been considered using a deterministic method and study of the active fault lines in Boroujerd city in the north of Lorestan province. The main objective of the study is to confront the risk of earthquakes by identifying the maximum magnitude and maximum horizontal acceleration of the earth for the active faults lines of the area and also analyzing and zoning the environmental hazards associated with this phenomenon. For this purpose, the main faults lines of the area were identified by using the satellite imagery, the geological map and field studies and then, the earthquake with the most probability was determined by using the definitive method of the earthquake plan, and using the existing empirical relationships among the earthquake characteristics. Based on the calculations, the magnitude of the earthquakes caused by the main faults in this area ranged between 6.17 to 7.07 Gal and the peak ground acceleration (PGA) based on the Donovan and Campbell methods were 0.308 and 0.321 Gal. Studies showed that the two phenomena of liquefaction and landslide are the most important environmental hazards after the earthquake occurrence in Boroujerd area. In this research, liquefaction hazard zoning and landslide hazard maps are provided based on seismicgeotechnical hazards zoning guidelines and fuzzy logic methods. Then, by integrating liquefaction and landslide hazard maps, the map of environmental hazards has been prepared. Based on the results, 12.9, 25.6, 24.8, 17.6, and 19.1 percent of the area are in very low, moderate, high and very highrisk classes, respectively.