ارزیابی مکان گزینی مسیرهای مترو کلان شهر تبریز نسبت به مخاطرات طبیعی با تاکید بر سیلاب و زلزله

در چند دهه اخیر به دلیل افزایش جمعیت شهرها سیستم‌های حمل و نقل عمومی نظیر مترو، برای جابه جایی سریع و آسان‌تر مسافران ایجاد گردیده است.کلان شهر تبریز نیز از جمله شهرهای دارنده ی سیستم مترو در کشور است. وجود گسل تبریز در شمال آن به عنوان بزرگترین گسل شمال غرب کشور، همواره تهدیدی بزرگ به شمار می‌رود، همچنین به دلیل سیلاب شدید و آبگرفتی معابر شهر تبریز سالهای اخیر، بررسی مخاطرات احتمالی در مسیرهای مترو و ایستگاه‌های آن در کلانشهر تبریز ضروری به نظر می‌رسد. به منظور داشتن دید کلی و جامع نسبت به وضعیت این مخاطرات (سیل و زلزله) نقشه تلفیقی هر دو مخاطره، که از هم‌پوشانی دو نقشه پهنه‌بندی سیل و زلزله با استفاده از مدل fuzzy-ahp تهیه شد. هدف تحقیق حاضر شناسایی خطر سیلاب و زلزله در خطوط مترو و ایستگاه‌های محدوده مورد مطالعه با استفاده از 10 معیار برای شناسایی خطر سیل و 14 معیار برای شناسایی خطر زلزله می‌باشد. طبق نتایج نهایی حاصل از پهنه‌بندی خطر سیل هیچ ایستگاهی در کلاس خطر خیلی کم قرار نگرفته، اما از نظر طولی و موقعیت 203.621 متر از خطوط مترو در کلاس خطر کم، 5 تا ایستگاه و 6013.768 متر از خطوط مترو در کلاس خطر خیلی زیاد قرار گرفته است. همچنین در پهنه‌بندی زلزله دو ایستگاه و 2454.91 متر از خطوط مترو در کلاس خطر خیلی کم، دو ایستگاه و 722.898 متر از خطوط مترو در خطر خیلی زیاد قرار گرفته است، که شناسایی و پهنه‌بندی ایستگاه‌ها و مسیرهای مترو دارای پتانسیل خطر وقوع این گونه مخاطرات از اهمیت بسیار بالایی برخودار است و در جانمایی درست و کم خطر مسیرها می‌تواند کمک شایانی در جلوگیری از خسارات احتمالی آتی نماید.

Assessing Site Selection of subway routes of the metropolis of Tabriz for natural hazards with an emphasis on flood and earthquake

The public transport system, such as Metro, has been created for the rapid and easy movement of passengers due to population growth in recent decades. Tabriz is one of Iran’s cities with a subway system as well. The existence of Tabriz’s fault in the north of Tabriz as the biggest threat fault in northwestern Iran and as a result of severe flooding in many of the country’s cities this year, it seems necessary to assess the risks on the subway routes and stations in Tabriz. Combined flood and earthquake risk maps were prepared using FUZZYAHP to have a comprehensive overview of the status of hazards. The purpose of this study was to identify flood and earthquake risk using 10 flood risk criteria and 14 earthquake risk criteria in the study area metro lines and stations. According to the final results of the flood risk zoning, there is no station in the very lowrisk class, but there are 203,621 meters of lowrisk subway lines, 5 stations and 6013,768 meters of highrisk subway lines. It also has 2 stations and 2454,91 meters of lowrisk subway lines and 2 stations and 722,898 meters of highrisk subway lines, which make it necessary to identify and link stations with a potential risk of occurrence.