پایش شوری خاک در راستای تخریب سرزمین با کمک تکنیک های سنجش از راه دور (مطالعۀ موردی استان ایلام)

شور شدن خاک‌ها از فرآیندهای غالب تخریب زمین در مناطق خشک و نیمه خشک بشمار می‌آید و یکی از مهمترین مشکلاتی است که باروری خاک را در نقاط مختلف جهان با مشکل جدی مواجه کرده است. در این مطالعه در اولین قدم، نمونه‌های خاک برداشت و کار پیش پردازش روی تصاویر لندست، با تشخیص بهترین ترکیب باندی (باند های 7-5-2) صورت گرفت. از شاخص‌های سنجش از دوری مختلف شوری مانند ndsi (شاخص شوری نرمال شده)، bi (شاخص روشنایی) و si (شاخص شوری) برای نقشه برداری شوری خاک منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. همچنین اندازه‌گیری های آزمایشگاهی هدایت الکتریکی (ec) و اسیدیته خاک (ph) نیز روی نمونه‌های خاک انجام شده است. در این راستا مقادیر سه شاخص شوری ndsi, bi, si برای سال‌های 2017، 2015، 2010، 2005، 2000 در محیط نرم افزار envi و gis محاسبه شد و مناطق دارای شوری با رنگ قرمز در نقشه خروجی در محدوده مورد مطالعه نمایش داده شد. بر اساس نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای زمین‌های دارای خاک شور به علل مختلفی از جمله (مجاورت با سازند گچساران، آبیاری شدن با آبهای زیرزمینی شور، جنس خاک و لم یزرع بودن اکثر زمین‌ها در منطقه و ...) به طور صد در صد در غرب و جنوب غرب استان ایلام ( در زیر حوضه‌های مهران، موسیان-آبدانان، دشت عباس غربی – شرقی و مولاب) واقع هستند. با توجه به بازدید‌های میدانی و نمونه‌برداری خاک جهت آزمایش از مناطق مختلف استان ایلام نیز مشخص شد که فقط مقادیر ph در زیر حوضه مهران، جنوب دهلران و پایین دست سد سیمره بالای 8/5 بوده که نشان دهنده‌ی قلیایی و سدیمی ‌بودن خاک این مناطق است. نتایج آزمایشگاهی ec و ph نمونه‌های خاک تا حدودی نتایج تجزیه و تحلیل‌های سنجش از دوری بدست آمده از داده‌های ماهواره‌ای در منطقه مورد مطالعه تایید می‌‌کند.

Monitoring of Soil Salinity in Land Destruction Using Remote Sensing Techniques (Ilam Province Case Study)

Soil salinization is one of the dominant processes of land degradation in arid and semiarid regions.  Soil salinity is one of the most important problems affecting many parts of the world. Salty soils in agricultural areas reduce the annual crop yield of most crops. As a first step, soil sampling and Landsat images are preprocessed. Different salinity indices such as NDSI (normalized salinity index), BI (brightness index) and SI (salinity index) were used to map the salinity of the study area. As well as Laboratory measurements of electrical conductivity (EC) and soil acidity (pH) have also been performed. In this regard, the values of three salinity indices NDSI, BI, SI for 2017, 2015, 2010, 2005, and 2000 were calculated in ENVI and GIS software. Based on the results of satellite imagery analysis, saline soils in the west and southwest of Ilam province (subbasins of Mehran, MusianAbdanan, Abbaswesteast and Molab basins) are located. According to field surveys and soil sampling for different areas of Ilam province, it was found that pH values below Mehran basin, south Dehloran and downstream of Simareh Dam are above 8.5 and indicate alkaline and sodium soils. And other examples show unusual, up to slightly salted soil. This means that the results of the remote sensing analyzs partially confirm the data obtained from estimating soil EC and pH values in the study area.