فراوانی ورود چرخندهای مدیترانه ای به ایران و اثر آن ها بر بارش های فراگیر

نوسان بارش در سطح کشور بحران‌های زیست محیطی زیادی  را در سال‌های اخیر ایجاد نموده است. در این پژوهش به ‌منظور بررسی روزهای توام با بارش فراگیر در ایران، دو گروه پایگاه داده شامل داده‌های جو بالا و داده‌های سطح زمین مورد واکاوی قرار گرفت. داده‌های جو بالا شامل؛ ارتفاع ژئوپتانسیل (متر)، فشار سطح دریا (هکتوپاسکال) که برای دوره‌ی آماری 1363 تا 1392 (1986 تا 2013) در ابعاد مکانی، 10 تا 60 درجه عرض شمالی و 40- تا 80 درجه طول شرقی از مرکز ملی پیش‌بینی محیطی آمریکا و پژوهش‌های جوی (ncep/ncar) اخذ گردید. این ابعاد به ‌منظور شناسایی سیر چرخندهایی که از دریای مدیترانه به ایران انتقال‌یافته انتخاب شد. داده‌های سطح زمین، از داده‌های میان‌یابی شده‌ی بارش روزانه‌ی 2939 ایستگاه و 19724 روز بر روی یاخته‌هایی به ابعاد 14×14 کیلومتر به روش کریجینگ در طی دوره‌ی آماری به دست آمد. به ‌منظور تحلیل بارش‌های فراگیر منطقه، نمایه پایه‌ی صدک 25 ام برای بررسی انتخاب شد. بر اساس این صدک هرگاه 5 درصد از ایران دارای بارش باشد به ‌عنوان روز بارش فراگیر برگزیده خواهد شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بر اساس مسیر چرخندهای انتقال‌یافته به ایران هرگاه این مسیرها با دریای سرخ و سیاه ادغام گردد بر تاثیر آن‌ها بر رخداد بارش و فراوانی آن‌ها افزوده می‌شود. در زمان رخداد بارش در نواحی غرب و شمال غرب ایران بارش‌های یکنواختی تجربه شد، درحالی‌که نواحی شرق و شمال شرق ایران تحت تاثیر سیکلون‌های کم‌توان قرار گرفت و درنتیجه رخداد بارش در این نواحی  بطور چشم گیری سیر نزولی پیدا کرد.

Frequency of entrance Mediterranean Cyclones to Iran and Their Impact on Widespread precipitation

The fluctuation of rainfall across the country has created many environmental crises in recent years. In this study, in order to investigate the widespread rainy days of Iran, two groups of data centers including high atmosphere data and ground level data were investigated. The high atmosphere data include: geopotential height (in meters) and sea level pressure (hectopascal) that were gathered from the National Centers for Environmental Prediction of U.S. and National Center for Atmospheric Research (NCEP/NCAR) for the statistical periods of 1363 to 1392 (1986 to 2013) for the area of 10 to 60 degrees north and 40 to 80 degrees east. The ground level data were gathered from interpolated data of daily rain from 2939 stations and 19724 days on cells with the area of 14 in 14 kilometers. To analyze the widespread rainfall of the area based on index, the 25th percentile was chosen. Based on this percentile every time 5 percent of Iran is seeing rain to itself, that day will be chosen as the day with widespread rainfall. The results of this study indicate that based on the trajectory of the transferred cyclones to Iran, any time this trajectory is combined with the Red and Black seas, it will add to their impact and occurrence. When the rainfall occurs, the western and north western regions of Iran experience the same amount of rainfall, while eastern and north eastern regions are hit by weaker cyclones and thus the amount of rainfall is less in these areas.