اثرات تغییر اقلیم بر میزان ریسک تنش سرما در الگوی کشت پاییزه سیب زمینی (مطالعه موردی : مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استان کرمان)

گرمایش جهانی موجب تغییر در الگوهای بارش، دما و سایر متغیرهای اقلیمی شده است. این تغییرات ریسک وقوع تنش‌های حرارتی را نیز در نظام‌های کشت گیاهان زراعی تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر تغییرات وقوع تنش سرما روی گیاه سیب‌زمینی در مناطق گرمسیری استان کرمان انجام شد. به همین منظور، در این پژوهش تغییرات وقوع تنش سرما در داده‌های دیدبانی سه ایستگاه جیرفت، کهنوج و منوجان طی دوره 2005-1981 و دوره آینده 2100-2011 بررسی شد. داده‌های دوره آینده، با استفاده از برونداد مدل گردش کلی canesm2، تحت سناریوهای rcp2.6، rcp4.5 و rcp8.5، با به کارگیری نرم افزار sdsm ریزمقیاس و تولید شدند. شاخص‌های اقلیمی مورد استفاده برای ارزیابی تغییرات وقوع تنش سرما در سیب‌زمینی از طریق آستانه‌های بردباری سیب‌زمینی و بر اساس میانگین آمار بلند مدت اقلیمی تعیین، و احتمال وقوع آن در طول دوره رشد ارزیابی گردید. در ایستگاه جیرفت، احتمال وقوع دماهای زودرس و دیررس زیر 5 درجه به ترتیب تا 83 درصد و 63 کاهش یافته است. در ایستگاه کهنوج و منوجان احتمال وقوع دماهای زودرس و دیررس زیر 5 درجه در دوره‌ی آینده به ترتیب، کاهش و افزایش یافت. تاریخ شروع و پایان وقوع تنش سرما به ترتیب به ابتدای و انتهای فصل سرد سال جابه‌جا شده است. نتایج آماری حاکی از افزایش روزهای با تنش سرمازدگی (5≤t≤0)، در ایستگاه جیرفت در دوره های 2040-2011 و ایستگاه منوجان در دوره 2100-2071 است. اما تنش سرمازدگی در ایستگاه کهنوج کاهش می‌یابد. این در حالی است که روزهای با تنش یخ زدگی در ایستگاه‌های جیرفت، کهنوج و منوجان در دوره اقلیمی آینده افزایش یافته است. نتایج نشان می‌دهند به طور متوسط تاریخ وقوع سرماهای زودرس 10 روز زودتر و سرماهای دیررس 14 روز دیرتر از میانگین بلند مدت اقلیمی در منطقه مورد مطالعه رخ می‌دهند.

The effects of climate change on the risk of cold stress in autumn crop pattern ( Case study : Tropical and subtropical areas of Kerman province)

This research was carried out to evaluate the effect of climate change on changes in cold stress on potato plants in tropical regions of Kerman province. In this study, changes in the occurrence of cold stress in the observation data of three stations of Jiroft, Kahnouj and Manoajan during the period 19812005 and the period 20112100 were considered as the future period. The future course data, using of the general circulation model CanESM2 under rcp26, rcp45 and rcp85scenarios, using were quantified SDSM software.the climatic indices used to evaluate the changes in cold stress in potatoes were determined by the tolerance thresholds of potatoes and based on the average of longterm climate statistics and was evaluated its probability of occurrence during the growth period. In the Jiroft station the probability of occurrence of premature and late temperature below 5℃ respectively than 83% and 63% decrease. At Kahnoj and Manoajan stations, the probability of occurrence of premature and late temperature below 5℃ in the future period decreased and increased, respectively.The beginning and the end of the incidence of cold stresses have been set at the beginning and end of the cold season.The statistical results indicate an increasing the days of cold stress (5≤T≤0) at the Jiroft station during the periods 20112040 and the Manojan Station in the period 20712100 compared to the previous period . At the Kahnouj station, decreases the frequency of days with cold stress. However, the days with freezing stress in Jiroft, Kahnoj and Manojan stations in the next climate periods are showing a significant increase.The results indicate that the average date of occurrence of early stages is 10 days earlier and the late stages are 14 days later than the average longterm climate in the study area.