استفاده از روش تحلیل خوشه ای و رگرسیون چند متغیره در ارزیابی پتانسیل سنجی سیلاب با تاکید بر پارامترهای هیدروژئومورفولوژیکی (مورد مطالعه: حوضه آبخیز رودخانه مارون)

هدف این پژوهش، بررسی سیل‌خیزی حوضه آبخیز مارون بوده که در طول سال های گذشته سیلاب‌های نسبتا شدیدی در آن رخ داده است. در ابتدا دبی حداکثر لحظه‌ای زیر حوضه‌ها تعیین و با کمک نرم افزار p10 و تحلیل فراوانی سیلاب و مشخص کردن توزیع لوگ نرمال، دبی با دوره بازگشت‌های مختلف برآورد شد. در ادامه 18 متغیر مختلف هیدروژئومورفولوژیکی اثرگذار بر سیل‌خیزی حوضه آبریز مارون انتخاب شد. برای تعیین مناطق همگن سیلاب و کاهش خطا در مدل سازی از روش تحلیل خوشه‌ای استفاده گردید. سپس با استفاده از نرم افزارspss و رگرسیون چند متغیره مدل‌های هیدروژئومورفولوژیکی سیلاب مناطق همگن در دوره‌های بازگشت مختلف تدوین گردیدند. پارامترهای موثر و مهم در مدل های رگرسیونی این مناطق در قالب 6 عامل خلاصه و بر مبنای آنها نقشه پتانسیل سنجی سیلاب حوضه ترسیم گردید. بر اساس این نقشه، زیرحوضه های همگن 1( 1، 2، 3 ، 4 ، 7، 8، 9 ، 10،17 ،20) با سیل خیزی زیاد، زیرحوضه های همگن 2( 5 ، 6 ، 11، 14 ، 16) با سیل خیزی متوسط، زیرحوضه های همگن3( 12 ، 13 ، 15 ،19 ) با سیل خیزی کم و زیرحوضه همگن 4( 18) با حساسیت و سیل خیزی بسیار زیاد مشخص شدند.

Assessment of flooding using cluster analysis and multivariable regression methods with emphasis on hydro geomorphological parameters (Case study: Maroon catchment)

Flooding is one of the major environmental hazards within the last century that widespread around the globe. Flooding is often thought of as a result of heavy rainfall, but different geomorphic and hydrologic systems have a different response to the precipitation. The main goal of the research is studying of flooding in the Maroon Catchment that severe flooding has been inflicted great losses in the agricultural, residential and deaths sectors over the past years. Usually, after any heavy rainfall, flooding will be expected. Maroon Catchment has located in the in the Kohgiluyeh and BoyerAhmad province, between 30° 40´ to 31° 20´ of northern latitudes and 50° 5´ to 51°10´ of eastern longitudes. To evaluate the various effective hydro geomorphologic parameters on flooding in the basin, we specified 18 different variable, but according to cluster analysis and multivariable regression models, effective parameters on the flood in the region were summarized in 6 factors includes: area, perimeter, and width of the equivalent rectangular, the total length of the drainage network, the length of the basin and average flow length. After choosing variable, standardization of them and using different methods, subcatchment were separated. According to, subcatchment divide to four homogeneous groups, each group contain some subcatchment as follows: group 1 includes 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 17, 10, 20subcatchments; group 2 includes 5, 6, 11, 14, 16 subcatchments, group 3 includes 12, 13, 15, 19subcatchments, and group 4 include 18subcatchment. On the basis of the parameters and also analysis of them, we were observed that the subcatchment of the 1 group had severe floods, the 2 group with medium floods, the 3 group with low floods and the 4 group with the intensity of floods.