ارزیابی آلودگی عناصر نادر و پتانسیل خورندگی در منابع آب زیرزمینی نواحی جنوب و جنوب غربی شهر سیرجان

این پژوهش به بررسی گسترش آلودگی عناصر نادر، یونهای جزئی نیتریت، نیترات، آمونیوم و پتانسیل خورندگی در منابع آب زیرزمینی در مناطق جنوب و جنوب غربی شهر سیرجان در استان کرمان می پردازد. بدین منظور در مردادماه 1395 از آب زیرزمینی 115 محل چاه کشاورزی، چاه مشاهده ای و قنات در مناطق شهر سیرجان، کفه نمک خیرآباد، چا‌ه‌دراز، ناحیه‌ی معدن گل‌گهر، قطاربنهعین‌البقر و کفه مرگ، نمونه‌ برداری جهت آنالیز نیترات، نیتریت، آمونیوم و برخی از عناصر نادر انجام شده است. میانگین غلظت عناصر و یون‌های جزئی به ترتیب از بیشتر به کمتر عبارت است از: no3 > b > nh4 > as > mn > ba > cr > no2 > cu > pb > cd. غلظت این عناصر و یون ها عمدتاً در آب‌زیرزمینی نواحی چاه‌دراز وکفه مرگ، از حدمجاز who بیشتر است. علاوه بر این غلظت عناصر cd، b و as در تمام مناطق بالاتر از حد مجاز است. کروم در منابع آب زیرزمینی تمام مناطق به‌جز منطقه‌ی شهر سیرجان، غلظتی بیش از حد مجاز who دارد. همچنین غلظت سرب در مناطق مربوط به کفه نمک خیرآباد و چاه‌دراز بالاتر از حد مجاز است و نشان‌دهنده آلودگی سرب در این نواحی می باشد. در حالیکه cu، ba، no2 و sb در همه مناطق، غلظتی کم‌تر از حدمجاز who دارند. اندیس ‌های آلودگی hpi، hei و cd نشان می دهد بیشترین خطر آلودگی مربوط به منطقه‌ی معدنی گل‌گهر، چاه‌دراز، نقاط kh1 و kh2 در کفه نمک خیرآباد و دو نقطه‌ی km1 و km7 در کفه مرگ است و سایر نقاط منطقه از سطح آلودگی پایینی برخوردار هستند. نهایتاً پراکندگی شاخص خورندگی لانژلیه در منابع آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه نشان داد پتانسیل خورندگی آب زیرزمینی در این ناحیه بالاست. بنابراین فرایند کنترل خورندگی آب، هنگام استفاده از آب زیرزمینی منطقه باید رعایت شود.

Evaluating the trace elements contamination and corrosive potential in the groundwater of south and southwest of Sirjan city, Iran

This research investigates the contamination of trace elements, nitrate, nitrite, ammonium and corrosive potential in the groundwater of south and southwest of Sirjan city, Kerman province, Iran. Therefore, 115 groundwater samples were collected for Hydrochemical analysis from Sirjan city area, Kheirabad salt playa area, Chahderaz plain, Golegohar mining area, GhatarbanehEynolbaghar plains and Marg salt playa in July 2016. In descending order, the mean values of minor ions and trace elements are such as: NO3 > B > NH4 > As > Mn > Ba > Cr > NO2 > Cu > Pb > Cd. Generally, the concentration of elements and ions in the groundwater of Chahderaz plain and Marg salt playa is above the maximum admissible concentration (MAC) values for drinking water according to WHO. Also, Cd, B and As have concentration more than MAC in total groundwater samples. Chromium in all of the groundwater samples except in Sirjan city samples have concentrations more than maximum admissible concentration. Moreover, Pb in groundwater of Kheirabad salt playa and Chahderaz plain shows a groundwater contamination. While concentrations of Cu, Ba, NO2, and Sb in all of the area are less than MAC. The evaluation indices showed spots in a highrisk level observed in Golegohar mining area, Chahdereaz plain, KH1, and KH2 from Kheirabad playa and KM1 and KM7 from Marg playa area. Finally, according to Langelier Saturation Index (LSI), most of the groundwater samples are corrosive in this area. Therefore, in the processing plant, corrosive process control of groundwater should be accompanied.