ارزیابی تاب آوری کالبدی شهردر برابر زلزله (نمونه موردی: شهر پیرانشهر)

اصولا زلزله یکی از سوانح طبیعی است که تاثیرات مخربی بر سکونتگاه‌های انسانی برجای گذاشته و تلفات جانی و مالی سنگینی بر ساکنان آنها وارد می‌سازد. در عین حال آسیب‌پذیری بخش کالبدی شهر تاثیر مستقیمی در تلفات انسانی ناشی از بحران دارد. معمولا آسیب پذیری در نتیجه ساخت و ساز‌های بی‌رویه در حریم گسل‌ها، عدم رعایت ضوابط و استانداردها، توزیع نامناسب جمعیت و امکانات در سطح شهر تشدید می‌شود. تحلیل چگونگی تاب‌آوری در برابر تهدیدات و کاهش اثرات آن، با توجه به نتایجی که در بر خواهد داشت و تبیین رابطه تاب آوری کالبدی با این مخاطره طبیعی ضروری به نظر می رسد. اینک در پژوهش حاضر به ارزیابی میزان تاب آوری بلوکهای شهری در پیرانشهر پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی می‌باشد که با بهره‌گیری از مدل anp و سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) برآورد علمی از میزان تاب آوری شهر با استفاده از داده‌های مکانی و غیرمکانی به عمل آمده است. نتایج حاصله از تحلیل یافته ها، نشان می‌دهد که 27 درصد مساحت شهر دارای تاب آوری کم و خیلی کم، 56 درصد تاب آوری متوسط و 17 درصد تاب آوری زیاد می‌باشد. از این رو در بُعد فضایی شهر، مساکن وسایر عناصر کالبدی واقع در محله‌های قدیمی شهرو با قدمت بالا (قسمت‌های جنوب، غرب و شرق شهر) آسیب‌پذیرتر از محله‌های تازه ساخت شهر (شمال و شمال شرقی شهر) می‌باشند که مدیریت شهری و برنامه ریزان ملی و منطقه‌ای با بهره گیری از این یافته‌ها می‌توانند در جهت ارتقای تاب آوری شهر بهره برداری مناسبی نمایند.

Evaluating the Physical Resilience of city against earthquake(case study: Piranshahr city)

Basically, the earthquake is one of the natural disasters that have devastating effects on human settlements, causing heavy casualties and deaths on their inhabitants. At the same time, the physical vulnerability of the city has a direct impact on humaninduced casualties. Usually, the vulnerability is aggravated by uncontrolled construction in faults, nonobservance of standards and standards, inappropriate distribution of population and facilities in the city. An analysis of how to resist threats and mitigate their effects, based on the results, will be necessary to explain the relationship between physical and organizational resilience to this natural hazard. Now, the present study has been carried out to assess the level of urban blocks in Piranshahr. The research method is descriptiveanalytical, using ANP model and GIS (Geographical Information System (GIS)), a scientific estimation of the city’s resilience using spatial and nonspatial data. The results of the analysis show that 27% of the city’s area has low and very low resilience, 56% moderate resilience and 17% high resilience. Hence, in the spatial dimension of the city, residential buildings and other physical elements located in old urban areas of the old age (parts of the south, west and east of the city) are more vulnerable than the newly built neighborhoods of the city (north and northeast of the city), which management Urban and national and regional planners can exploit these findings to make good use of urban regeneration.