بررسی اثر خصوصیات خاک‌‌‌‌شناسی بر پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی مخروط افکنه‌‌‌‌ها با کاربرد روش ahpfuzzy saw (مطالعه موردی: مخروط افکنه‌‌‌‌های مشرف به ارتفاعات حلقه دره و جارو، منطقه اشتهارد)

رخداد بیابان‌‌‌‌زایی با حذف پوشش گیاهی، منجر به ایجاد آثار نامطلوبی از قبیل فرسایش و تخریب اراضی و نیز تشدید سیلاب‌‌‌‌ها شده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را به دنبال دارد. به منظور بررسی اثر خصوصیات خاک‌‌‌‌شناسی بر پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی مخروط افکنههای مشرف به ارتفاعات حلقه دره و جارو (منطقه اشتهارد، استان البرز)، نخست اقدام به تهیه‏ی نقشه‏ی طبقات شیب، کاربری اراضی و زمین شناسی کاربردی با هدف ایجاد واحدهای همگن و تعیین خصوصیات خاک شد، به‌‌‌‌طوری‌‌‌‌که از طریق روی‌‌‌‌هم قرار دادن و تقاطع این نقشه‏ها با لایه شبکه‌‌‌‌ای ایجاد شده به‌‌‌‌وسیله برنامه جانبی et geowizards در نرم‌‌‌‌افزار arcgis 10.3، نقشه‏ی واحدهای کاری حاصل شد. در این تحقیق سه شاخص حساسیت‌‌‌‌پذیری نسبت به فرسایش، شوری و نفوذپذیری خاک در نظر گرفته شد که در نهایت هر یک به‌‌‌‌صورت نقشه‏ای طبقه‏بندی شده، ارایه گردیدند. در این تحقیق، نمونه برداری خاک با هدف ایجاد نقشه‌‌‌‌های شوری (159 نمونه) و نفوذپذیری (174 نمونه) در منطقه تحقیق به انجام رسید. سپس اقدام به محاسبه وزن معیارها و نیز نسبت سازگاری با کاربرد روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) شد. در این تحقیق از روش fuzzy saw به منظور تعیین پتانسیل و اولویت بندی گزینه‌‌‌‌ها استفاده شد، به‌‌‌‌طوری‌‌‌‌که پس از تعریف اعداد فازی مثلثی مربوط به عبارات زبانی در دو طیف چهار و هفت‌‌‌‌گانه، اقدام به محاسبه شاخص ارجحیت گزینه‌‌‌‌ها گردید. بر اساس نتایج به‌‌‌‌دست آمده، دامنه تغییرات مقادیر ارجحیت گزینه‌‌‌‌ها مبتنی بر روش ahpfuzzy saw برای عبارت‌‌‌‌های زبانی چهار و هفت‌‌‌‌گانه به ترتیب از 0.254 تا 0.889 و 0.236 تا 0.903 متغیر است. نتایج تحقیق مبتنی بر طیف چهارگانه نشان‌‌‌‌داد که 74.18 درصد (4245.77 هکتار) از منطقه دارای پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی کم و 25.82 درصد (1477.67 هکتار) دارای پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی خیلی زیاد است. نتایج تحقیق مبتنی بر طیف هفت‌‌‌‌گانه نیز نشان‌‌‌‌داد که 74.18 درصد (4245.77 هکتار) از منطقه دارای پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی کم، 9.78 درصد (559.53 هکتار) دارای پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی زیاد و 16.04 درصد (918.14 هکتار) دارای پتانسیل بیابان‌‌‌‌زایی خیلی زیاد است.