بررسی راهکارهای سازه ای و غیر سازه ای مدیریت پایدار منابع آب دشت همدان- بهار

منابع تامین‌کننده آب شرب شهر همدان شامل سدّ اکباتان و منابع آب زیرزمینی دشت همدان بهار است. با توجّه به بحران آب موجود در منطقه، در این پژوهش، امکان تامین آب شرب شهر در افق های زمانی میان‌مدّت (سال 1410) و بلندمدّت (سال 1430) بررسی شده است. برای این منظور، اقدام به مدل‌سازی سیستم منابع و مصارف حوضه سدّ اکباتان و منبع زیرزمینی تامین‌کننده آب شرب به کمک نرم‌افزار ویپبا استفاده از آمار 40 ساله گردید. ابتدا شرایط واقعی مصارف و منابع حوضه آبریز در شرایط فعلی و دو حالت برداشت آب غیرمجاز و مجاز از منبع آب زیرزمینی مدل شد. نتایج نشان داد که در وضع برداشت مجاز آب از منابع زیرزمینی، مقادیر کمبود سالانه آب شرب همدان حدود 8/2% است. همچنین این مقدار در سایر بخش های مصرفی در محدوده مجاز قرار گرفت. سپس با داشتن مصارف سرانه و برآورد جمعیّت شهری در افق های زمانی مذکور، ابتدا میزان تقاضای آب شرب محاسبه و با ثابت در نظر گرفتن تقاضای آبی در سایر بخش ها، مدل‌سازی حوضه آبریز در افق های زمانی تحقیق انجام شد. بر اساس نتایج، شهر همدان با منابع آب و روند رشد جمعیّت موجود، در سال‌های 1410 و 1430 به ترتیب با 6/19% و 3/34% کمبود مواجه خواهد شد. با توجّه به ثابت بودن منابع آب و کمبودهای قابل توجّهی که در افق های تحقیق به دست آمد، جهت مقابله با این کمبودها، با مدیریت عرضه و تقاضا، راهکارهای سازه ای و غیر سازه ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که راهکارهای سازه ای به تنهایی پاسخگو نبوده و ضروری است که در کنار راهکار سازه ای، راهکارهای غیر سازه ای به عنوان راهکار پایدار و اثرگذار ملاک عمل قرار گیرد.