نقش ویژگی‌های زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی در آلودگی رودخانه سیروان

عوامل زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی می توانند در آلودگی یک رود تاثیر داشته باشند. برای بررسی نقش این عوامل در تولید آلودگی، بخش غربی حوضه رودخانه سیروان به عنوان نمونه انتخاب شد. در این بخش شش ایستگاه اندازه‌گیری تعیین گردید که در هر فصل، 2 تا 3 بار از نمونه‌های گرفته شده 9 شاخص آلودگی به دست آمد. تطبیق نتایج این آزمایش‌ها با عوامل آلاینده و عوامل مختلف زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی بالادست آن نشان داد که گذشته از آلوده شدن این رود توسّط فاضلاب‌های انسانی، عواملی مانند جنس زمین‌شناسی، مراحل خاصّ تحوّل در بعضی بخش‌های حوضه و تغییر کاربری‌های زمین شرایط ویژه‌ای را رقم می زنند که باعث می شود، برحسب نوع و میزان بارش در هر فصل، نوع و مقدار ویژه‌ای از رسوب حمل شود که مقدار کدورت و مواد محلول جامد را در بخش‌های مختلف حوضه به گونه متفاوت نمایش دهد. این شاخص‌ها نیز در هدایت الکتریکی، شوری و مقدار اکسیژن محلول اثر می گذارند. برداشت غیر مجاز شن و ماسه از بستر رود و فرسایش پادگانه‌ها در بعضی بخش‌ها عاملی است که به طور موضعی تولید رسوب را به دنبال دارد؛ ولی جنس زمین‌شناسی و هوازدگی آن‌ها، ناپایداری بعضی دامنه‌ها و همچنین رسوبات ژلیفلوکسیونی که در پلیوستسن دره‌های فرعی سیروان را پر نموده‌اند، از عوامل مهمّی اند که در مقدار و نوع رسوب تحویلی به رودها ایفای نقش می کنند.

The Role of Geological and Geomorphologic Characteristics on the Sirvan River Pollution

Geological and geomorphologic factors can have effect on a river contamination. The West part of the Sirvan catchments has been selected to study the role of these factors. In this part, six sections   of measurements are selected where 9 contamination indices were obtained from samples taken 2 or 3 times at each season. Comparing the experiment results with that of pollution indices and upstream geological and geomorphologic characteristics show that despite Sirvan pollution by sewages, other factors likerock type, a given stage of evolution in some parts of catchments, and different land use create a situation that make to carry sediments based on kind and amount of precipitation. So, it produces different turbidity and TDS on different parts of catchments that these indices affect, in turn, other indices as E.C., salinity and oxygen dissolve. Impermissible gravel is washed from river beds and erosion of terraces in some parts of river is locally agents to produce sediment. However, rock kinds and it's weathering, instability in some slopes and gelifluction debris that filled subvallys of Sirvan River are important factors to play role in amount and kind of delivered sediments.