تحلیل فضایی روابط شهرهای کوچک با حوزه نفوذ (مطالعه موردی: بخش گهواره)

در این پژوهش به تحلیل نقش شهر کوچک گهواره در نظام شبکه شهری استان و تاثیر آن در توسعه و تثبیت حوزه نفوذ خود و فضای پیرامونی برای تمرکز خدمات پرداخته شده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی نقش، روابط و وابستگی‏های فضایی شهر گهواره در روستاهای پیرامونی است. نوع پژوهش حاضر، «کاربردی توسعه‌ای» و روش بررسی آن سیستماتیک «توصیفی تحلیلی» و پیمایشی است. شهر گهواره در سال 1375 دارای جمعیّتی معادل 5142 نفر که در سال 1385 به 4918 نفر رسید که دارای نرخ رشد منفی (55/0) و در سال 1390 به 4619 نفر با رشد منفی (24/1) رسیده است که ضریب کشش‌پذیری منفی در دهه‏های اخیر نشان ضعف شهر در جذب جمعیّت، نگهداشت جمعیّت و تعادل و توسعه منطقه‏ای خود است. در بررسی روابط فضایی شهر گهواره با فضای پیرامونی، روابط اقتصادیدارای میانگین (31/3)، روابط خدماتی(22/4)، روابط تکنولوژیکی(44/1)، روابط آموزشی(88/3)، روابط سیاسی اداری و سازمانی(76/3)، تحرّکات جمعیّتی(81/3)، روابط اجتماعی (60/2) و روابط فرهنگی (99/2)بوده است که روابط خدماتی شهر گهواره بیشترین میانگین را به خود اختصاص داده است. روابط فضایی شهر گهواره با فضای پیرامونی، روابط اقتصادی با نسبت 13/0، روابط آموزشی 22/0، روابط تکنولوژیکی 02/0، روابط خدماتی 23/0، روابط سیاسی اداری و سازمانی 16/0، تحرّکات جمعیّتی 14/0، روابط اجتماعی 07/0 و روابط فرهنگی 03/0 را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج آزمونtبرای مجموع شاخص‌های مورد استفاده نشان‏دهنده میانگین شاخص‏های روابط فضایی در بخش گهواره که در روابط تکنولوژیکی، تحرّکات جمعیّتی، روابط اجتماعی و فرهنگی در سطح پایین‏تری از میانگین قرار گرفته است.

Spatial Analysis of Small Cities Relationship with the Influenced Area (Case Study: Gahvareh Dsitrict)

The present study tries to evaluate the relationship and spatial dependence of the surrounding villages. The paper is a kind of, applied developmental one using cross – sectional systematic methods and survey. The population of the district was 5142 people in 1996 decreasing to 4,918 people in 2006 having a negative growth rate (0.55). Besides, it decreased to 4619 in 2011 having a negative growth (1.24). The spatial relationships of the cradle with the surrounding environment show that the economic relations have a mean of (3.31), service relationships with the mean of (4.22), technological relations with the mean of (1.44), educational relations with the mean of (3.88), politicaladministrative and institutional relations with the mean of (3.76), population movements with the mean of (3.81), social relations with the mean of (2.60), cultural relations with the mean of (2.99) while the service relations in the cradle allocate the mean to themselves. Spatial relationships of Gahvare have allocated economic relations with a ratio of 13.0, 22.0 educational relations, relationships, manufacturing, 02.0, 23.0 service relations, political relations of enterprise 16.0, 14.0 population movements, social relations and cultural ties 03.0 to 07.0 respectively. Ttest results for all indices indicated the average index of spatial relationships in the cradle of the technological relationships, population movements, social and cultural relations at a lower level than the average.