تحلیل میزان آسیب پذیری مسکن شهری در مواقع بروز مخاطرات محیطی (زلزله) با استفاده تکنیک های تلفیقی mcdm+gis (مطالعه موردی: منطقه 6 شهر تهران)

امروزه با توجّه به افزایش نرخ شهرنشینی به ویژه در کشورهای درحال‌توسعه، بروز مخاطرات طبیعی از جمله زلزله در شهرها امری اجتناب ناپذیر بوده، امّا تجربه نشان داده با شناسایی و ارزیابی مناطق آسیب پذیر و همچنین برنامه ریزی های از قبل پیش‌بینی‌شده و تدابیر عملیّاتی در مقابله با چنین اتّفاقاتی می تواند به طور قابل ملاحظه‌ای خسارات و تلفات ناشی از آن را به حداقل رساند. با توجّه به پیچیدگی مسائل شهری، استفاده از مدل ها و تکنیک‌های جدید به‌ویژه مدل های تصمیم گیری چندمعیاره و نیز تلفیق آنها با سیستم اطّلاعات جغرافیایی (gis)، از ابزارهای کارآمد در جهت شناسایی نقاط حادثه‌خیز بحران شهری به شمار می آیند لذا در این پژوهش، از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره ahp به منظور وزن دهی و از مدل saw جهت تلفیق لایه های موثّر در آسیب پذیری مسکن در منطقه 6 تهران استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، پس از طبقه بندی میزان آسیب پذیری، 37 درصد کاربری مسکونی در منطقه مورد مطالعه دارای درجه آسیب پذیری متوسّط ارزیابی شده که عمدتاً در قسمت مرکزی و شرقی منطقه مورد مطالعه واقع شده‌اند. 37 درصد نیز از آسیب پذیری کم و بسیار کم و 26 درصد از آسیب پذیری بالا و بسیار بالایی برخوردار بودند. استفاده از نقشه پهنه بندی خطر، جهت کاهش خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی می تواند به عنوان نقشه پایه مورد استفاده مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گیرد.

Analyzing the Vulnerability of Urban Building during Environmental Hazard (Earthquake) Using MCDM+GIS Method (Case study: Region 6 of Tehran)

According to the increasing rate of urbanization in today world, especially in developing countries, the occurrence of each kind of disaster seems to be inevitable. The experiences prove that it is feasible to decrease negative outcomes of such occurrences by recognition and assessment of susceptible regions in term of disasters and preparing plans and taking some measures for them. According to complexity of urban issues, it is necessary to mobilize new techniques such as multi factors decision making models and combining them with GIS in order to solve the problems. Regarding this point, in the present paper AHP, as a multi factor decision making model, is used in order to weighting. In addition, SAW is used to combine effective layers of housing vulnerability in 6 region of Tehran. Accordingly, it seems that 37% of the houses are attributed as medium risk of vulnerability that is mainly located in the central and eastern regions. Besides, 37% of the houses enjoy low level of vulnerability. Moreover 37% of residential zone are susceptible for high vulnerability. Using zoning plans of vulnerability to decrease the damages related to natural disasters can contribute managers and decision makers to sustain better decisions.