بررسی میزان تاب‌آوری شهرستان دهگلان در برابر بلایای طبیعی

امروزه بلایای طبیعی بیش‌ازپیش جوامع انسانی را تهدید می‎کنند که در صورت نداشتن آگاهی و آمادگی، صدمه‎های جبران‌ناپذیری بر زندگی انسان‎ها، اعم از حوزه‎های سکونتی و دیگر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی - محیطی دارد. در نتیجه جوامع برای کاهش اثر بلایای طبیعی رویکردهای متنوعی را در پیش می‎گیرند. یکی از این رویکردها، تاب‎آوری در برابر بلایای طبیعی است. این پژوهش به بررسی تاب‎آوری مناطق شهرستان دهگلان از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی - محیطی در برابر بلایای طبیعی پرداخته است. شهرستان دهگلان در شرق استان کردستان قرار دارد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. برای گردآوری اطلاعات میدانی از ابزار پرسش‎نامه سرپرست خانوار و برای انجام تجزیه‌وتحلیل از روش‎های آماری تی (t) تست تک‎نمونه‎ای، رگرسیون و تحلیل واریانس (anova) استفاده شده است. برای تعیین پایایی پرسش‎نامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای کل پرسش‎نامه 0.88 به دست آمد. نتایج آزمون t نشان داد که سطح تاب‎آوری شهرستان دهگلان در برابر بلایای طبیعی در ابعاد کالبدی - محیطی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی به ترتیب با میانگین، 3.476، 3.358، 3.315 و 3.306 در حد مطلوب قرار دارد. ولی باتوجه‌به سطح معنی‎داری بعد کالبدی - محیطی (0.056) که بزرگ‌تر از (p>0.05) است، ازاین‌رو نمی‎تواند تاثیری در تاب‎آوری شهرستان دهگلان داشته باشد. به‌این‌ترتیب بعد اقتصادی بیشترین تاثیرگذاری را بر تاب‎آوری این شهرستان دارد و ابعاد اجتماعی و نهادی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. نتایج این پژوهش می‎تواند برای مقابله با بلایای طبیعی مورداستفاده مسئولین شهرستان قرار گیرد.

investigating the resilience of dehgolan county against natural disasters

nowadays, natural disasters threaten human societies. in the case of lack of awareness and readiness, irreparable damage threatens to human life, including residential areas and other dimensions, economic, social, institutional, and physical-environmental. as a result, communities have different approaches to reduce the impact of natural disasters. one of these approaches is resilience against natural disasters. this research studies the effective economic, social, institutional, and physical-environmental factors on the resilience of dehgolan’s county against natural disasters. dehgolan county is located in the east of kurdistan province. the present research is based on applied research and the method is descriptive-analytical and surveying. to collect field information using the household questionnaire technique and to do the analysis of the t-test one-sample test, regression, and anova were used. cronbach’s alpha coefficient was used to determine the reliability of the questionnaire, and its value was 0.88 for the entire questionnaire. the results of the t-test showed that the level of resilience of dehgolan county against natural disasters in the physical-environmental, economic, social and institutional dimensions is optimal with an average of 3.476, 3.358, 3.315, and 3.306 respectively. but considering the significant level of the physical-environmental dimension (0.056) which is greater than (p>0.05), it cannot have an impact on the resilience of dehgolan county. in this way, the economic dimension has the most impact on the resilience of this county, and the social and institutional dimensions are in the next ranks. the results of this research can be used by officials and planners to deal with natural disasters.