ارائه چارچوبی برای ارزیابی پایداری طرح‌های کشاورزی متقاضی دریافت تسهیلات بانک کشاورزی

تسهیلات اعطایی به طرح های کشاورزی درصورتی‌که مورد ارزیابی دقیق اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی قرار گرفته باشند می توانند نقشی کلیدی در توسعه پایدار کشاورزی ایفا کنند. هدف تحقیق ارائه چارچوبی برای ارزیابی پایداری طرح‌های کشاورزی متقاضی دریافت تسهیلات بانک کشاورزی بود. جامعه آماری شامل اساتید و کارشناسان تسهیلات بانک کشاورزی بود که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند تعداد 15 نفر از اساتید دانشگاه با تخصص های مرتبط با جنبه های مختلف کشاورزی پایدار و 15 نفر از کارشناسان خبره سرپرستی و شعبه های مختلف بانک کشاورزی که دارای تجربه کافی در زمینه تسهیلات و اعتبارات کشاورزی بودند انتخاب گردیدند. از روش تحلیل سلسله‌مراتبی در قالب دو سناریوی کارشناسان و اساتید استفاده شد. به‌منظور شناسایی و وزن دهی معیارها و زیرمعیارهای پایداری طرح‌های کشاورزی از ابزار پرسش‌نامه استفاده شد. همچنین سه طرح منتخب کشاورزی برای ارزیابی پایداری در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج، مقدار نرخ ناسازگاری (cr) برای هر دو اساتید و کارشناسان 0.00 محاسبه شد که کمتر از 0.1 بوده؛ لذا نتایج سازگار می باشد. یک شاخص تجمیع شده اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی جهت ارزیابی هم راستایی طرح های کشاورزی با توسعه پایدار معرفی شد. نتایج حاکی از آن است که اساتید دانشگاه مسائل محیط زیستی را در اولویت ارزیابی طرح ها قرار می دهند درحالی‌که کارشناسان مسائل اقتصادی را مهم تر می دانند. در هر دو سناریو از جنبه اقتصادی شاخص منابع مالی طرح، از نظر اجتماعی سرمایه اجتماعی و از نظر محیط زیستی مصرف آب بیشترین وزن را در ارزیابی پایداری کشاورزی داشتند. به‌علاوه، ارزیابی طرح های منتخب بیانگر این بود که طرح موز گلخانه‌ای در اولویت اول پایداری قرار دارد و طرح های پرورش گل شاخه بریده رز و خیار هیدروپونیک به ترتیب در رتبه های بعدی پایداری قرار گرفتند؛ بنابراین اگر تخصیص تسهیلات به همین ترتیب و سهم صورت گیرد کمترین اثرات منفی اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی را در پی خواهد داشت.

development a framework for assessing the sustainability of agricultural projects applying for the agricultural bank’s credits

the facilities allocated to agricultural projects can play a key role in the sustainable development of agriculture if they are subjected to a detailed economic, social and environmental assessment. the purpose of the research was to provide a framework for evaluating the sustainability of agricultural projects applying for the agricultural bank facilities. the statistical population included the faculties and facility experts of the agricultural bank. using a targeted sampling, 30 people were selected includes: 15 university faculties with expertised in sustainable agriculture and 15 facilites experts in the supervision and various branches of the agricultural bank of west azarbaijan province. the analytical hierarchical process method was used with two scenarios of experts and faculties. in order to identify and weight the sustainability criteria and sub-criteria of agricultural projects, a questionnaire tool was used. also, three selected agricultural projects were considered for sustainability evaluation. based on the results, the inconsistency rate (cr) value for both faculties and experts was calculated as 0.00, which was less than 0.1, so the consistency of the results was confirmed. a combined economic, social and environmental index was introduced to evaluate the alignment of agricultural projects with sustainable development. the results indicated that university faculties prioritize environmental issues in the evaluation of projects, while experts consider economic issues to be more important. in both scenarios the project’s financial resources, social capital and water consumption from the economic, social and environmental aspects had the most weights in the evaluation of agricultural sustainability. in addition, the greenhouse banana project is the first priority of sustainability and the projects of growing rose cut flowers and hydroponic cucumbers were in the next ranks, respectively. therefore, if the allocation of facilities is done in the same order and share, it will have the least negative economic, social and environmental effects.