مدل‌سازی عوامل موثر بر تغییرات کاربری اراضی شهری کلان‎شهر اهواز

امروزه تغییر کاربری اراضی به چالش بسیار مهم در بسیاری از کشورها تبدیل شده است که همگام با رشد شتابان شهری و تحت‌تاثیر روند شهرنشینی و نیاز شهروندان به کاربری‎های متنوع، تغییر کرده است و روند این تغییرات فرایندی است که منجر به ایجاد درک صحیح از نحوه تعامل انسان و محیط طبیعی شده است و این مسئله در مناطق حساس شهری از اهمیت بیشتری برخوردار است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر تغییرات کاربری اراضی شهری کلان‎شهر اهواز است. ﺗﺤﻘیﻖ ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﻮع کﺎرﺑﺮدی و روش ﺑﺮرﺳی در آن، توصیفی تحلیلی اﺳﺖ. حجم نمونه بر اساس نرم‎افزار سمپل پاور، 200 نفر برآورد گردیده است. ﺟﻬﺖ تجزیه‌وتحلیل ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‎ها از نرم‎افزارهای مختلف آماری همچون، spss 27 و amos 24 و با روش‌های آماری مدل‌سازی معادلات ساختاری و آزمون t تک‎نمونه‎ای صورت‌گرفته است. نتایج این پژوهش باتوجه‌به مدل مفهومی آزمون نشان می‎دهد که رابطه قوی و معنی‎داری بین چهار عامل سیاسی حقوقی، کالبدی، اجتماعی جمعیتی و اقتصادی با تغییر کاربری اراضی مشاهده. شده است (05/0> p) و شاخص‌های برازش مدل نیز نشان از برازندگی و تناسب داده‎ها با مدل مفهومی و در نتیجه تایید مدل است. همچنین آزمون تی تک‎نمونه‎ای به‎منظور بررسی میانگین‎ها نشان داد که بالاترین میانگین و در نتیجه بیشترین تاثیر بر تغییر کاربری اراضی به ترتیب مربوط به عامل اقتصادی، عامل کالبدی، عامل اجتماعی جمعیتی و عامل سیاسی حقوقی بوده است. بر اساس نتایج می‎توان گفت تاثیر عامل‎های اقتصادی و کالبدی را زیاد دانست و عامل‎های اجتماعی - جمعیتی و سیاسی -حقوقی تاثیر متوسطی بر تغییر کاربری اراضی شهری دارند.

modeling factors affecting land use change in ahvaz metropolis

today, land use change has become a very important challenge in many countries and land use has changed along with the rapid urban growth and under the influence of the urbanization process and need of citizens for diverse uses, and process of these changes is a process that leads to create a proper understanding of the interaction between humans and the natural environment, and this issue is more important in sensitive urban areas. the aim of the present study is to investigate the factors affecting urban land use changes in ahvaz metropolis. the current research is a descriptiveanalytical investigation. the sample size is estimated to be 200 people based on sample power software. in order to break down and analyze the questionnaires, different statistical softwares such as spss 27, amos 24, statistical methods of structural equation modeling, and onesample ttest have been used. the results along with the conceptual model of the test show that a strong and significant relationship has been observed between four politicallegal, physical, sociodemographic, and economic factors with land use change (p<0.05) and the fit indices. the model also shows the appropriateness of the data with the conceptual model and as a result the model is approved. also, the ttech test of a sample checking the averages show that the highest average and as a result the greatest impact on land use change was related to the economic factor, the physical factor, the socialdemographic factor, and the politicallegal factor respectively. based on the results, the influence of economic and physical factors can be considered high, and sociodemographic and politicallegal factors have a moderate effect on the change of urban land use.