ارزیابی مولفه های موثر بر شفابخشی طراحی مراکز درمانی پایدار و ارائه مدل کاربردی

امروزه استفاده از طبیعت و آثار شفابخش آن، به‌عنوان یکی از راهکارهای معماری پایدار موردتوجه ویژه طراحان و مدیران شهری قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش تعیین و اولویت‎بندی مشخصه‎های موثر بر طراحی شفابخش فضاهای درمانی پایدار، به‎عنوان یکی از زیرساخت‎های شهری، به‌ویژه در تعامل با طبیعت است. روش بررسی این پژوهش که به‌صورت آمیخته انجام شده، شامل چهار گام است. در گام اول، با روش مطالعه کتابخانه‎ای و بررسی پژوهش‎های گذشته به بررسی مشخصه‎های موثر بر شفابخشی در فضای درمانی پرداخته شده است. در گام دوم با استفاده از روش دلفی، مصاحبه و پرسش از خبرگان با روش لیکرت، مشخصه‎های نهایی تعین و اولویت‎بندی و با استفاده از نرم‌افزار spss به روش استنباطی، تحلیل شد. در گام سوم، به شیوه موردپژوهی نحوه و میزان کاربرد این مشخصه‎ها در نمونه‎های واقعی مورد تحلیل استنباطی قرار گرفت. در گام آخر با استفاده از نتایج حاصل از آنها یک مدل کاربردی جهت طراحی مرکز درمانی شفابخش ارائه شده است. از نتایج حاصل از روش دلفی به اولویت‌بندی 10 مشخصه شفابخش در طراحی فضاهای درمانی، توسط صاحب‌نظران به دست آمد. از یافته‌های بخش دلفی و تحلیل استنباطی spss، می‌توان به میانگین بالای حذف عوامل استرس‎زا (4/8) و تعامل با طبیعت (4/6) میانگین پایین فعالیت‎های باغبانی (2/4) پی برد. یافته‎های بخش موردپژوهی و تحلیل استنباطی نیز گویای میانگین بالای حذف عوامل استرس‎زا (3) و تعامل با طبیعت (3) و میانگین پایین طراحی مکانی برای خلوت (1) است. در آخر با ترکیب و تطبیق نتایج حاصل از گام‎های مختلف پژوهش، مدل کاربردی با درنظرگرفتن اولویت‎بندی مشخصه‎ها، جهت طراحی شفابخش فضاهای درمانی به‎ویژه در تعامل با طبیعت ارائه شده است. این مدل قابل تعمیم به سایر زیرساخت‎های فضاهای شهری پایدار خواهد بود.

The Evaluation of Factors Affecting Healing Through Sustainable Medical Centers Design: a Practical Model

Nowadays, using nature and its healing effects, as one of the sustainable architectural solutions, has attracted the attention of urban designers and managers. The aim of this study is to identify and prioritize the characteristics affecting the healing design of sustainable medical spaces, as one of the urban infrastructures, especially in interaction with nature. The mixed methodology of this study consists of four steps. First, characteristics effective in healing through medical spaces were investigated through library study method and by reviewing past research. ،Then, using Delphi method, and by interviewing and asking experts through Likert method, the final characteristics were identified, prioritized, and inferentially analyzed using the SPSS software. Third, as a case study, the method and application of these characteristics in real samples were analyzed inferentially. Finally, using the results obtained, a practical model for designing a healing center was presented. The results from Delphi method reveal experts' prioritization of 10 healing characteristics in the design of medical spaces. The Fresults obtained from the Delphi section and the SPSS inferential analysis reveal a high mean for the elimination of stressors (4.8) and the interaction with nature (4.6), and a low mean for horticultural activities (2.4). The findings of the case study and inferential analysis also indicate ahigh mean for the elimination of stressors(3) and interaction with nature(3) and a low average of spatial design for privacy(1). Finally, by combining and comparing the results of different steps of the research, and by considering the prioritization of characteristics, a practical model is presented for the healing design of medical spaces, especially in interaction with nature. This model can be extended to other infrastructures of sustainable urban spaces.