تاثیرپذیری رواناب و رسوب خاک ازافزودنی‌های ورمی‌کمپوست و کاه و کلش

توسعه و ایجاد روش های جدید حفاظت از آب و خاک که سبب کاهش یا کنترل هدررفت خاک می‌شوند، امری حیاتی است و در این راستا، استفاده از انواع اصلاح کننده های خاک، به‌منزله راهکار مناسبی شناخته شده است. در این مطالعه، تاثیر ورمی کمپوست و کاه و کلش، به‌مثابه اصلاح کننده آلی خاک، در کاهش میزان تولید رواناب و رسوب در سطح پلات های دو متر مربعی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 400 گرم کاه و کلش گندم و 500 گرم ورمی کمپوست در هر مترمربع با خاک سطحی پلات ها مخلوط شد؛ همچنین با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران قابل حمل، بارش‌هایی با شدّت 51 و 65 میلی‌متر بر ساعت در عرصه و شرایط طبیعی ایجاد شد. نتایج نشان داد در شدّت 51 میلی متر بر ساعت، تیمار کاه گندم، حجم رواناب را 16.84% نسبت به تیمار شاهد کاهش داده است، امّا بار رسوب معلّق 9.06% افزایش یافته است. در تیمار ورمی کمپوست، پارامترهای حجم رواناب و بار رسوب معلّق، به ترتیب 2.37% و 11.04% افزایش یافته اند؛ با این حال، معیارهای آماری نشان دادند که در این شدّت بارشی، هیچ‌کدام از نتایج یادشده، در سطح معنی‌دار نبوده اند. با افزایش شدّت بارندگی از 51 به 65 میلی متر بر ساعت، تیمار کاه گندم، پارامتر حجم رواناب را در سطح معنی دار (p<0/05) و بار رسوب معلّق را در سطح معنی دار (p<0/05) به ترتیب 64.91% و 45.46% کاهش داده است؛ همچنین تیمار ورمی کمپوست توانسته است پارامتر حجم رواناب را در سطح معنی دار (p<0/01) و بار رسوب معلّق را در سطح معنی دار (p<0/05)، به ترتیب 47.18% و 35.85% کاهش دهد. این نتایج بیانگر آن است که این اصلاح کننده ها در شدّت های پایین بارندگی، ماهیت حفاظت کنندگی خود را بروز نداده اند؛ حال آنکه در شدّت بالاتر، هر دو اصلاح کننده توانسته اند اثرات مخرّب افزایش شدّت بارندگی را کاهش دهند.