مقایسه دو روش تصمیم گیری فرایند تحلیل شبکه ای و تحلیل سلسله‌مراتبی فازی به‌منظور ارزیابی توان اکولوژیک کاربری اکوتوریسم (مطالعه موردی: آثار طبیعی ملّی دهلران)

بهره برداری مستمر از منابع طبیعی تجدیدشونده، متضمّن شناسایی توان اکولوژیک سرزمین در هر محیط است و این شناسایی، با کمک مدیریت بهینه و برنامه ریزی شده، امکان استفاده از منابع را فراهم آورده و از تخریب محیط جلوگیری می کند. آثار طبیعی ملّی دهلران در قالب سه اثر مهمّ طبیعی ملّی شامل چشمه های آبگرم، چشمه های قیر و غار خفاش می تواند بستر مناسبی برای جذب اکوتوریسم در منطقه فراهم کند؛ بنابراین، ترویج اکوتوریسم در این منطقه، به عنوان پشتوانه ای برای حفاظت و ابزاری برای تسهیل مدیریت آن محسوب می‌شود. با توجّه به این موضوع، در پژوهش حاضر به ارزیابی و مدل سازی توان اکولوژیک این منطقه برای کاربری اکوتوریسم پرداخته شده است. در این راستا، پس از انجام مطالعات پایه و تهیّه نقشه‌های موضوعی منطقه از معیارهای خاک، اقلیم، فیزیوگرافی و پوشش گیاهی از روش‌های تصمیم گیری چندمعیاره، تحلیل سلسله مراتبی فازی چانگ و فرایند تحلیل شبکه ای به منظور استاندارد‌سازی و تعیین وزن معیارها استفاده شد. درنهایت، نقشه های واحدهای زیست‎محیطی منطقه تولید و سپس مدل اکولوژیکی توان منطقه برای اولویّت بندی کاربری اکوتوریسم پس از آمایش و بررسی مدل اکولوژیک مخدوم، با استفاده از مدل ترکیب خطّی وزنی تهیّه و در سه طبقه برای منطقه ارائه شد. نتایج نشان داد، در روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، 80% از مساحت منطقه برای کاربری اراضی اکوتوریسم مساعد است که با واقعیّت سازگاری بیشتری داشت، در صورتی که در روش فرایند تحلیل شبکه ای، 62% از مساحت منطقه مساعد دیده شد. از پژوهش حاضر این نتیجه گرفته شد که روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، انعطاف پذیری بیشتر و قابلیت بالاتری در تعیین مناطق مناسب برای کاربری اکوتوریسم دارد.