مقایسه اثربخشی درمان هیجان‌مدار و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی در مدیریت دیابت زنان مبتلا به دیابت نوع دو

مقدمه و هدف: بیماری دیابت همانند هر بیماری مزمن، فرد مبتلا را با مشکلاتی مواجه می‌سازد که در نتیجه‌ آن، تمامی جوانب زندگی روزمره فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار و درمان پذیرش و تعهد بر خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی در مدیریت دیابت زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. در این پژوهش جامعه آماری کلیه زنان مبتلا به دیابت نوع 2 شهر تهران در سال 1401 بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 75 نفر انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در 3 گروه(هر گروه 25 نفر) جایگزین شدند. سپس گروه‏های‌ آزمایش تحت درمان هیجان مدار و پذیرش/تعهد قرار گرفتند. از پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی gross و john (2003) و مقیاس خودکارآمدی در مدیریت دیابت bijl  و همکاران (1999) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. ‌برای تحلیل داده ها از واریانس با اندازه گیری مکرر با نرم افزار spss نسخه 24 استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله مذکور اثربخشی معناداری بر بهبود خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی داشته است. نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی نشان داد که درمان هیجان مدار اثربخشی بیشتری بر خودتنظیمی هیجانی دارد، اما درمان پذیرش و تعهد اثربخشی بیشتری بر خودکارآمدی دارد. نتیجه گیری: بنابراین درمان هیجان مدار و درمان پذیرش و تعهد به ‌عنوان یک مداخله‌ اثربخش در بهبود خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی در زنان مبتلا به دیابت نوع دو محسوب می‌شود. لذا پیشنهاد می‌گردد متخصصان غدد و انجمن‌های دیابت، مداخلات روان‌شناختی از جمله روش درمان هیجان مدار و درمان پذیرش و تعهد را در برنامه مراقبتی زنان مبتلا به دیابت نوع دو بگنجانند.

the comparison effectiveness of emotion-focused therapy and acceptance and commitment therapy on emotional self-regulation and diabetes management self efficacy in women with type ii diabetes

introduction: diabetes mellitus, like any other chronic and debilitating disease, leads to problems that affect all aspects of the affected person’s daily life. the aim of this study was to compare the effectiveness of emotion-focused therapy and acceptance and commitment therapy on emotional self-regulation and diabetes management self- efficacy in women with type ii diabetes.methods: this semi-experimental study was conducted using a pretest-posttest design with control group. the statistical population of this study was all women with type ii diabetes in the city of tehran in the summer and autumn of 1401. in the first phase, 75 subjects were selected by convenience sampling method and then randomly divided into 2 experimental groups (each group 25 subjects) and one control group (25 subjects), and the experimental groups participated in emotion-focused therapy and acceptance and commitment therapy. the gross and john (2003) emotion regulation questionnaire and the bijl and et al (1999) diabetes management self-efficacy scale were used to collect data were analyzed by repeated measures using spss version 24.results: the results showed that both interventions had a significant effect on improving emotional self-regulation and self-efficacy (p<0.05).  in addition, the results of the bonferroni post hoc test showed that emotion-focused therapy was more effective in emotional self-regulation and acceptance and commitment therapy was more effective in self-efficacy (p<0.05).conclusion: emotion -focused therapy and acceptance and commitment therapy were therefore found to be effective interventions for emotional self-regulation and self-efficacy in women with type ii diabetes.  it is therefore recommended that endocrinologists and diabetes associations include psychological interventions, including emotion-focused therapy and acceptance and commitment therapy, in the care program for women with type ii diabetes.