گفتمان سلفیه علمی؛ سیاست پرهیزی و واسازی سلفیت وهابی

یکی از منازعه‌های درونی گفتمان سلفی معاصر منازعه حول «ترک سیاست» و «سیاست‌گرایی» است. سلفی علمی یا آلبانی از جمله جریان‌های سلفی معاصر است که در واکنش به سیاست‌گرایی وهابیت سنتی و گفتمان‌های صحوه، اخوان‌المسلمین و سلفی جهادی، رویکرد‌ سیاست پرهیز را تجویز کرده و بر خلاف این جریان‌های سلفی، با هرگونه فعالیت تشکیلاتی و سیاسی قبل از پاکسازی و تربیت مخالف‌ است و تغییر ساحت سیاست را منوط به بازسازی ساحت اجتماع می‌داند و نه بر عکس. شیخ آلبانی بنیان‌گذار سلفیه علمی معتقد بود که این طرز نگرش در نهایت به شکل‌گیری حکومت اسلامی منجر خواهد شد. گفتمان سلفی علمی مدعی است از یک‌سو گفتمان سلفی وهابی را از عناصر متناقض با عقیده سلف صالح پاکسازی کرده و از سوی دیگر نقش یکی از کانون‌های مقاومت علیه سیطره گفتمان سیاست‌گرای سلفی جنبشی (صحوه) را ایفا کرده است. از‌این‌رو این خرده‌گفتمان به نام دفاع از وهابیت جدید و پاک‌شده از تاثیر اخوان‌المسلمین، همزمان به مقابله با اخوان‌المسلمین از یک‌سو و نهاد وهابیت سنتی از سوی دیگر پرداخت. سوال اصلی مقاله این است که بازسازی‌های معنایی سلفی علمی چه تاثیراتی بر صورت‌بندی گفتمان سلفی و منازعه درونی این گفتمان در مورد امر سیاسی داشته است؟ برای پاسخ به این سوال گفتمان سلفی علمی بررسی و از این رهگذر صورت‌بندی و منازعه آن برای طرد و به حاشیه‌رانی گفتمان سیاست‌گرای سلفی و نیز چالش‌های هژمونی آن بررسی شده است. در این مقاله از منظومه معنایی رویکرد تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه به عنوان نظریه و روش استفاده می‌شود.